ناسیونالیسم اسلامی علیه لیبرالیسم غربی
بشیریه نقش اساسی را در تحولات پس از مشروطه به خرده بورژوازی می‌دهد.
ادامه مطلبانقلاب اسلامی
ائتلاف مقدسی که به سقوط شاه انجامید
آیا روحانیون یک طبقهٔ مجزا هستند یا در امتداد طبقهٔ بورژوای بازاری قرار دارند؟
ادامه مطلب
گفت‌وگوی اختصاصی تاریخ ایرانی با جان فوران، نظریه‌پرداز برجسته انقلاب: انقلاب ایران غیرخشونت‌آمیز بود
خواسته‌های آیت‌الله خمینی که شاه و نفوذ آمریکا باید بروند برای موفقیت انقلاب واجب بود... انقلاب ایران تا اندازه‌ای «ساخته» شد.
ادامه مطلب
استفن کینزر در گفت‌وگوی اختصاصی با تاریخ ایرانی: تحمل شاه برای جامعه دموکراسی‌خواه ایران دشوار بود
شاه هر تظاهرات مسالمت‌آمیز خیابانی را له می‌کرد. جامعه مدنی سرکوب شده بود. هیچ حزب مخالف واقعی در پارلمان و یا سازمان کارگری یا سندیکای حرفه‌ای صنف کشاورزی در کار نبود. همه چیز باید به رژیم تمکین می‌کرد. تنها مکانی که شاه دگراندیشی در آن را تحمل می‌کرد، مسجد بود که جرات حمله به آن را نداشت. وقتی مردم در کشوری مثل ایران دریافتند که راه‌های مسالمت‌آمیز به سوی تغییر بسته شده است، انقلاب به یک گزینه بدل شد...ترکیبی از افزایش انتظارات، دولت ضعیف و سرکوب منجر به انفجار شد.
ادامه مطلب
تصویر انقلاب ایران در مطبوعات بریتانیا- ونسا مارتین
رسانه‌های بریتانیایی سنت را فهمیدند اما از درک مدرنیتهٔ انقلاب بازماندند؛ منابع خبریشان بیشتر سرآمدان حکومت پهلوی و روشنفکران غرب‌گرا بود. این رسانه‌ها نه جریان مذهبی را دریافتند نه جریان چپ غیرمذهبی را...رسانه‌های انگلیسی و امریکایی تحولات ایران را صرفاً از دریچهٔ اثراتش بر منافع سیاسی و اقتصادی این دو کشور نگریسته‌اند، نه از چشم انسان‌هایی که در آن کشور مشغول مبارزه‌اند...«تلگراف» سقوط دولت بختیار را ناگوار‌ترین شکست تبلیغات و وجههٔ غرب در خاورمیانه از زمان ماجراهای سوئز خواند.
ادامه مطلب
گفت‌وگوی تاریخ ایرانی با استیو مالبرگر: انقلاب اسلامی شبیه مشروطه بود
بسیاری از ناظرین خارجی از فروپاشی سریع رژیم شاه شگفت‌زده شدند. این تا اندازه‌ای به این خاطر بود که رژیم شاه تصویر قدرتمندی از خود به دنیای بیرون نمایش داده بود...در یک شرایط انقلابی حقیقی، حتی آن‌هایی که در انقلاب مشارکت می‌جویند از آنچه واقعا در حال وقوع است آگاه نیستند و حتی در نگاه به گذشته خط سیر وقایع را نمی‌توان با قطعیت شرح داد...در مشروطه و انقلاب اسلامی، رژیم به نظر تحت کنترل می‌آمد و سپس زنجیره‌ای از برخی حوادث به نظر ناچیز و بی‌اهمیت، جرقهٔ یک جنبش وسیع را زد.
ادامه مطلب
انقلاب کاست/ وقتی رخدادها از همه چیز سبقت می‌گیرند
روح‌الله خمینی رهبر یک «انقلاب از طریق نوار کاست» خوانده می‌شد، نوارهایی که او به واسطه‌شان خطابه‌های گزنده و آتشینش را علیه شاه در سرتاسر کشور منتشر می‌کرد؛ این انتشار کار مساجد و اماکن مذهبی بود. اصلی‌ترین دعوت او به برقراری حکومتی در ایران بود بر پایهٔ ایدئولوژی اسلامی و با هدف اثرگذاری بر خارج از مرزهای ایران ــ به خصوص اثرگذاری بر امریکایی‌ها و دقیقاً هم به همین هدفش رسید...بلندپایگان ارتش میلی به حمله به جمعیت غیرنظامیان نداشتند و خیلی زود هم سررشتهٔ اتفاقات از دستشان در رفت.
ادامه مطلب
انقلابی که همه را شگفت‌زده کرد/ بازگشت حیات به تهران خسته از ستیز
تا روز دوشنبه که ماشین ترور ساواک بالاخره از کار افتاد، هنوز انقلاب نمی‌توانست اعلام پیروزی و موفقیت کند...در زندان اوین در شمال تهران، که محل نگهداری زندانیان سیاسی بود، شبه نظامیان مردمی پیروزمندانه سلول به سلول دویدند و زندانیان را آزاد کردند...سرعت نفس‌گیر انقلاب حتی نخست‌وزیر را هم شگفت‌زده کرده است. فهرست اعضای کابینه هنوز مشخص نیست ــ شرح سیاست‌ها که پیشکش...در بلند مدت یکی از مسائل مهم و بحرانی، به محاکمه کشاندن وزرای پیشینی است که اکنون متهم به فساد و دزدی‌اند.
ادامه مطلب
پاسخ رزماری هالیس به پرسش‌های تاریخ ایرانی: آمریکا از ناکامی در پیش‌بینی انقلاب ایران رنج می‌برد
ثروت نفت که به طور معمول مستقیما به سمت دولت جاری می‌شد، شاه را قادر می‌کرد تا از تکیه بر پرداخت‌کنندگان عادی مالیات که بودجه دولت را تامین می‌کنند اجتناب ورزد...آمریکایی‌ها می‌پنداشتند کل دنیا در مسیری بود که از سیاست‌های سنتی و روابط اجتماعی- اقتصادی گرفته تا آنچه آن‌ها مدرنیته می‌خواندند، از دور رهبری می‌شود، به عنوان مثال به سوی دموکراسی سکولار همچون ایالات متحده هدایت می‌شود. در آن زمان در آمریکا تقریبا باورنکردنی بود که مردم قادر باشند انقلابی را به نام مذهب سنتی اداره کنند.
ادامه مطلب
گفت‌وگوی تاریخ ایرانی با پروفسور سولیوان، استاد دانشگاه جرج تاون: اکثر آمریکایی‌ها از انقلاب ایران بی‌اطلاع بودند
بیشتر آمریکایی‌ها در زمان انقلاب ایران درگیر توافقنامه صلح کمپ دیوید، برقراری رابطه دیپلماتیک کامل با چین، تحویل دادن کانال پاناما و قتل‌های فرقه‌ای جونز تاون بودند...وقتی انقلاب رخ داد مانند یک شوک بود حتی برای بانکداران و آن‌هایی که مرتبا با ایران درگیر بودند...نامه پرزیدنت کار‌تر به شاه برای تن دادن به آزادی‌های بیشتر و خشونت کمتر با فشار‌ها از سوی برخی گروه‌ها در ایالات متحده در ارتباط بود...محرک‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دیگر محرک‌های بهار عربی شبیه انقلاب ایران است.
ادامه مطلب
نقش منازعات طبقاتی در وقوع انقلاب اسلامی/ انقلاب متقابل ایران سرمایه‌داری و سنت‌گرا- ساتیا جی. گابریل
بررسی‌ها دربارۀ انقلاب ۱۹۷۹، در شناخت دو عامل چندان موافق نبوده‌اند: ۱) نقش کشمکش‌های خونین در درون رده‌های مختلف سرمایه‌داری خصوصی و ۲) اهمیت تولیدکنندگان سنتی و بی‌واسطه (یا خویش‌فرما) و نهادهای متحد با آن‌ها در سرنگونی سلطنت...تلاش‌های حکومت برای ایجاد «سرمایه‌داری الیگارشی» موجب ایجاد برخی بحران‌های اجتماعی شد...بازاری‌ها تنها در کلام در زمرۀ طرفداران حکومت بودند، ولی سربازان و پیاده نظام نهادهای انقلابی را که در جریان انقلاب ۱۹۷۹ کارساز و موثر عمل کردند، تامین مالی می‌کردند.
ادامه مطلب
انقلاب ایمان در ایران/ سال پایانی رژیم شاهنشاهی چگونه گذشت؟
به نظر می‌رسید شاه نمی‌دانست چگونه باید عکس‌العمل نشان دهد. از طرفی به نیروهای نظامی دستور می‌داد که با خشونت تمام از گسترش این اعتراضات جلوگیری کنند و از سوی دیگر دستور داد کازینو‌ها را که نماد فرهنگ غربی بودند، تعطیل کنند...در شهری چون پاریس، آیت‌الله خمینی بسیار راحت‌تر می‌توانست با استفاده از وسایل ارتباط جمعی با دنیا ارتباط برقرار کند...بازرگان تمامی خصلت‌هایی را که ایرانیان در یک رئیس دولت جست‌و‌جو می‌کردند، دارا بود. او در غرب تحصیلکرده بود اما باورهای عمیق مذهبی داشت.
ادامه مطلب
ادوارد سعید و تفسیرهای غلط از اسلام و انقلاب ایران/ چرا آمریکایی‌ها درباره انقلاب اسلامی دچار جهل عمدی شدند؟
ادوارد سعید نوشت امام خمینی هرگز در جبهه چپ آمریکایی قرار نمی‌گیرد و مخالفت و مبارزهٔ او با امپریالیسم آمریکایی آن چیزی نیست که آرمان‌گرا‌ها انتظارش را دارند...سعید تاکید می‌کند که غرب‌ستیزی و رویکرد مردم ایران نسبت به غرب وظیفهٔ دینی آن‌ها نیست بلکه رویکرد غرب نسبت به جهان سوم و خاورمیانه است که سبب می‌شود این غرب‌ستیزی به وجود بیاید...روزنامهٔ «واشنگتن پست» بعد از سخنرانی‌‌های آیت‌الله خمینی دربارهٔ ولایت فقیه نسبت به این پدیدهٔ نا‌آشنا واکنش نشان داد و نوشت این سیاسی‌ترین قرائت از اسلام است.
ادامه مطلب
آغاز عصر خمینی در ایران/ هواپیمایی که فرود آمد و انقلابی که اوج گرفت
داریوش شایگان، یک فیلسوف اسلامی شناخته شده در تهران، به خبرنگار تایم گفت: «آیت‌الله خمینی یک گاندی اسلامی است. این محور جنبش ماست و بزرگترین دستاورد او سرنگونی رژیم شمرده می‌شود. من منتظر معجزهٔ دیگری هستم»...کاست بیست دقیقه‌ای که بین مردم به «عرعرهای شاه» مشهور شده است، در سراسر ایران دست به دست می‌گشت و به نگرانی‌ها از بازگشت شاه دامن می‌زد...بسیار محتمل است که مشاوران آیت‌الله خمینی در پاریس جای خود را به کسانی بدهند که حامی او در تهران بوده‌اند...تایید علنی بختیار اشتباه جدی آمریکا بود.
ادامه مطلب
نقش شبکه‌های مردمی در پیروزی انقلاب/ سربازان خمینی؛ از حجره‌های حوزه تا غرفه‌های بازار- ونسا مارتین
کاسبان و بازرگانان، کانون‌های آموزشی و رفاه اجتماعی و بازار سه شبکه مردمی حامی انقلاب بودند... نهضت تا مدت‌ها گروهی بود متشکل از کانون‌های پراکنده‌ای که ارتباطات خاصی با آیت‌الله خمینی داشتند، اما اواخر دههٔ هفتاد به واسطهٔ سازماندهی نیروهایی در سرتاسر کشور که تعدادشان تا سال ۱۹۷۸ به حدود سی هزار نفر از علما و طلاب در مساجد و دانشگاه‌ها رسید، ارتباطاتشان را با استان‌ها گسترش دادند...آیت‌الله خمینی علناً مبارزۀ مسلحانه را محکوم نکرد، با این حال نهضت پای خودش را از مبارزۀ مسلحانه کنار کشید.
ادامه مطلب