سازمان رادیو تلویزیون آماج انتقادات/ قطب‌زاده و دوران اخراج، سانسور و اعتراض
گر چه قطب‌زاده که برنامه‌هایش برای سازمان را بیان صدای پابرهنه‌ها توصیف می‌کرد، خود را مورد اعتماد شخص امام می‌دانست که «با مقاله نوشتن در روزنامه‌ها که تا دیروز بلندگو‌های رژیم فاسد بوده‌اند ذره‌ای در اراده رهبر انقلاب و آن اعتماد و اطمینانی که به من داشته، نمی‌توانند تزلزلی حاصل کنند» اما برخی همچون احمد جنتی او را فردی تحمیلی به امام می‌دانستند که «نظر امام این بود که باید در شورای انقلاب باشند که دیگران فکر نکنند آخوند‌ها آمده‌اند تا همه مراکز قدرت را در اختیار خود بگیرند...» با این همه قطب‌زاده از آن انتخاب‌های دولت موقت و شخص بازرگان بود که حول او انتقادات و حرف و حدیث‌های فراوانی جریان داشت.
قطب‌زاده در گام اول با حضور در سازمان رادیو تلویزیون اعلام کرد که «در ابتدای کار اعلامیه‌های تمام گروه‌ها را خواندیم ولی حالا تصمیم گرفته‌ایم که از امروز (چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۵۷) از هیچ گروهی اعلامیه نخوانیم. چه این نهضت آزادی باشد چه جبهه ملی و چه سایر گروه‌های مختلف و توقعمان هم این است که این گروه‌ها نگویند که نسبت به ما اجحاف شده است.» این اقدام اعتراض برخی از گروه‌ها را به دنبال داشت علاوه بر آن برخی از روزنامه‌ها هم در اعتراض به عملکرد قطب‌زاده دست به انتقادات گسترده زدند. از آن جمله روزنامه آیندگان در نقد رفتارهای دوگانه قطب‌زاده در مطلبی با عنوان «سانسور به شکل دیگر در رادیو تلویزیون» نوشت: «باید دید کارکنان رادیو تلویزیون برای چه اعتصاب کرده بودند و اینک که اعتصاب آنان تمام شده است به چه چیزی دست یافته‌اند؟ هدف از اعتصاب کارکنان رادیو تلویزیون آن گونه که از قطعنامه‌های متعدد شورای موسس اتحادیه کارکنان این سازمان بر می‌آید، در درجه اول حفظ بی‌طرفی رادیو تلویزیون و خارج کردن آن از زیر یوغ دولت، هر گونه دولتی بود. ولی در چند روز گذشته ثابت شده کارکنان رادیو تلویزیون نه تنها به این هدف نرسیده‌اند بلکه در واقع چیز زیادی عوض نشده است.»
در ادامه این مطلب و برای اثبات اعمال سانسور در رادیو تلویزیون به مواردی اشاره شده است. آیندگان نوشته است از جمله سانسور خبر حمله به سفارت آمریکا در بهمن ۵۷ است که این خبر در اخبار رادیو تلویزیون سانسور شده و تنها با تکذیب دستگیری آقای ویلیام سالیوان، سفیر خوش‌نام! آمریکا در ایران سر و ته قضیه هم آورده شد. در خلاصه اخبار تلویزیون عنوان می‌شود که «سازمان چریک‌های فدائی خلق ایران اعلامیه مهمی درباره وظایف دولت موقت صادر کرده است.» به نوشته آیندگان، «وقتی خلاصه خبر در ابتدای اخبار خوانده می‌شود این بدان معنی است که متن اصلی خبر بایستی در مشروح اخبار بیاید. ولی متاسفانه آن شب چنین نشد. بعد از پرس‌‌و‌‌جو معلوم شد که آقای قطب‌زاده با شدت عمل تمام از پخش خبر یاد شده، جلوگیری کرده و گویا دستور کتبی نیز در این مورد صادر کرده است... همه آگاهی داشتند که در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه حوادث مرگباری در تبریز جریان داشت ولی رادیو تلویزیون هرگز نتوانست اخباری درست از این شهر به مردم نگران ایران بدهد. معلوم نیست که آیا این کوتاهی ناشی از کمبود امکانات خبری بوده و یا اینکه مصلحت ایجاب می‌کرده است... روز پنجشنبه پیام گروهی از کارکنان ساواک از صدای انقلاب پخش شد مبنی بر اینکه آنان ضمن توجیه اعمال خود در گذشته همبستگی خود را با مردم اعلام کرده بودند. از آقای قطب‌زاده باید بپرسیم که چطور شد جلادان دیروز ساواک این چنین عزیز شدند، گناهانشان از طرف آقای قطب‌زاده بخشوده شده و پیامشان به اطلاع هموطنان شریف و انقلابی رسید ولی پیام سازمان چریک‌های فدائی خلق ایران یا سازمان‌های سیاسی دیگری که در راه ملت جنگیده، شکنجه دیده و کشته شده‌اند، بنا بر مصلحت کنار گذارده شده است.»
این روزنامه در ادامه می‌نویسد: «اگر قرار باشد رادیوی یک مملکت از حوادثی که بیخ گوش آن می‌گذرد اخبار ساختگی تحویل مردم بدهد، چگونه می‌توان اسم ان را رادیوی انقلاب گذاشت و تفاوت آن را با رادیوی سال‌های اختناق مشخص کرد؟ آیا مردم برای شنیدن اخبار کشور خود باز هم باید به «بی‌بی‌سی» گوش کنند؟»
اقدام دیگر قطب‌زاده در سازمان رادیو تلویزیون ملی، اخراج و حذف بسیاری از کارکنان این سازمان بود که همزمان با پاک‌سازی در سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها در این سازمان اعمال شد. با این حال بسیاری از این اخراج‌ها از نظر کارمندان و نیروهای این سازمان شبهه‌برانگیز بود. در همین رابطه جمعی از کارمندان رادیو تلویزیون با انتشار نامه‌ها و اطلاعیه‌های سرگشاده نسبت به اخراج برخی از همکاران خود اعتراض کردند. نظر قطب‌زاده در این خصوص این بود که: «همان گونه که تصفیه اساسی در ارکان‌های اساسی دیگر دولتی از قبیل ارتش و ساواک لازم بود در این سازمان نیز لزوم تصفیه افراد ناباب قطعی است. این مطلب نیز باید روشن شود که مرز انقلابی بودن و انقلابی نبودن اعتصاب نیست. اعتصاب سه ماهه افراد سازمان که با پرداخت کلیه مزایا و حقوق صورت گرفته است دلیل بر انقلابی بودن آن افراد نیست.»
اما کارکنان رادیو تلویزیون در قطعنامه‌های خود اعلام کرده بودند: «سرپرست سازمان رادیو تلویزیون باید انتخابی باشد نه انتصابی. ضمنا اعلام شده بود که هیاتی مرکب از اعضای کانون‌های مختلف چون جمعیت حقوق‌دانان دفاع از حقوق بشر، کانون نویسندگان و... به تمام امور فرهنگی خبری و هنری این سازمان نظارت داشته باشند.»
سخنگوی دولت: تلویزیون و رادیو سخنان مرا هم سانسور می‌کنند
نکته جالب در بین انتقادات به قطب‌زاده آن بود که اعضای دولت موقت نیز در گفته‌های خود به عملکرد رادیو تلویزیون انتقاد داشتند. عباس امیرانتظام، معاون نخست‌وزیر و سخنگوی دولت در مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به عملکرد رادیو تلویزیون گفت که: «دولت اصرار دارد که رادیو تلویزیون یک موسسه مستقل و بی‌طرف باشد و انتقال دهنده افکار همه گروه‌ها. این اصرار دولت در حالی است که ما حاضریم بودجه موسسه را تامین کنیم ولی آزاد باشد.» سخنگوی دولت درباره سانسور در رادیو تلویزیون و حمله به مطبوعات گفت: متاسفانه حتی گفته‌های مرا هم سانسور می‌کنند.
حمله و تیراندازی تظاهرکنندگان به اتومبیل قطب‌زاده
در ۲۱ اسفند ۵۷ آنگونه که روزنامه کیهان گزارش داد: هزاران تن از زنان پایتخت متشکل از کارکنان رادیو تلویزیون، صنعت نفت، دانشجویان، دانش‌آموزان و گروه‌های صنفی مختلف، جمعیت زنان مبارز، کمیته دفاع از حقوق زن به منظور ابراز نظر خود در مخالفت با اجباری بودن حجاب در محوطه چمن دانشگاه تهران اجتماع کردند. به گزارش خبرگزاری پارس، گروهی از زنان و دختران تجمع کننده پس از اجتماع در دانشگاه تهران به طرف سازمان رادیو تلویزیون واقع در جام جم راهپیمایی کردند. رادیو تلویزیون در برنامه‌های خبری خود گزارش داد: «در اجتماع و تظاهرات زنان در اطراف جام جم حوادث خشونت‌باری رخ داده است. بر اساس این گزارش عده‌ای از خانم‌ها در جلوی خیابان جام جم اجتماع و اقدام به دادن شعار و تظاهرات علیه دولت قانونی موقت و سرپرست صدا و سیما کرده و قصد ورود به جام جم جهت صحبت با قطب‌زاده را داشته‌اند.» به تجمع‌کنندگان اعلام می‌شود که سرپرست رادیو تلویزیون در سازمان حضور ندارد اما تجمع‌کنندگان باور نمی‌کنند. لذا ۵ نفر از نمایندگان تظاهرکنندگان به داخل ساختمان جام جم هدایت و با مدیران سرگرم مذاکره شدند. در این هنگام اتومبیل شورلت ایران متعلق به نخست‌وزیر حامل سرپرست رادیو تلویزیون وارد خیابان جام جم شد که ناگهان تظاهرکنندگان به اتومبیل وی حمله کردند. تظاهرکنندگان خساراتی به خودرو وی وارد کردند. خانمی نیز از بین تجمع‌کنندگان از داخل کیف خود اقدام به شلیک یک تیر نمود. به قطب‌زاده آسیبی نرسید و این تجمع با شلیک ۴ تیرهوایی و حضور نیرو‌ها متفرق شد.
درخواست از امام برای احضار سرپرست رادیو تلویزیون
انتقادات به قطب‌زاده روز به روز افزایش می‌یافت. حجت‌الاسلام فلسفی در یک سخنرانی در حرم حضرت معصومه در قم، رادیو تلویزیون را به خاطر عدم آگاهی مردم از جمهوری اسلامی مورد حمله شدید قرار داد. فلسفی گفت: «با کمال تاسف باید بگویم که نمی‌دانم دستگاه رادیو تلویزیون چه بیماری دارد که در طول این انقلاب هنوز بحث جمهوری اسلامی را نه در رادیو برای مردم طرح کرده و نه میزگردی در تلویزیون گذارده است. یک چیزهایی دارد، پخش می‌شود که من نمی‌خواهم بگویم چه بیماری در رادیو تلویزیون است. چه دستی در پشت پرده کار می‌کند؟ چرا هنوز مردم نمی‌دانند این مطلبی را که حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی رهبر نیرومند انقلاب گفتند که باید جمهوری اسلامی باشد. نه یک کلمه اضافه و نه یک کلمه کم. آقا چرا نگفتید در رادیو تلویزیون که جمهوری اسلامی چیست، چرا؟ من از اینجا برای حضرت آیت‌الله العظمی امام که فرصت صحبت کامل با ایشان را نداشتم پیامی می‌فرستم که بخواهید رییس دولت و وزیر اطلاعات را بخواهید و مسوول سرپرست رادیو تلویزیون را بخواهید و بگویید چرا شما جمهوری اسلامی را برای مردم توضیح ندادید؟ فردا مردم می‌خواهند رای بدهند نه تنها مردم و عوام نمی‌فهمند، نویسندگان هم نمی‌فهمند در این روزنامه‌ها چرت و پرت می‌نویسند. هر چه زود‌تر باید رادیو تلویزیون جوابگوی فریاد مردم باشد.»
قطب‌زاده: تلویزیون متعلق به افراد مسلمان است
ساعت ۱۱ صبح دوشنبه ۵ اسفند ماه ۱۳۵۷ در محوطه سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران آنگونه که روزنامه آیندگان گزارش داد بیش از ۵ هزار نفر از کارکنان آن سازمان گرد آمده بودند تا به سخنان صادق قطب‌زاده سرپرست سازمان در زمینه خط مشی این سازمان گوش دهند. سخنرانی‌ای که بیشتر فرصتی شد تا قطب‌زاده به انتقادات علیه خود پاسخ داده و از خود دفاع کند. در طول سخنرانی گروهی چند بار شعار الله اکبر، درود بر خمینی و عده‌ای شعار «حزب فقط حزب الله» سر داده و سخنان قطب‌زاده را قطع کردند. در پایان مراسم هم سوالی در خصوص پیشینه قطب‌زاده مطرح می‌شود که او پاسخ می‌دهد: من با این گونه سم‌پاشی‌ها در خارج آشنا شدم که به خرج اسرائیل و به وسیله بعضی روزنامه‌ها انجام می‌شد.
قطب‌زاده در این سخنرانی می‌گوید: «این سازمان متعلق به ملت مسلمان ایران است و بیان کننده این انقلاب. نسبت به مکتب فکری اسلام بی‌تفاوت نیستیم و نخواهیم بود. نسبت به اعمال دولت‌ها نسبت به سازمان عقاید و افکار مختلف بی‌طرف خواهیم ماند.»
او همچنین در خصوص اتهامات مطرح شده درباره سانسور در سازمان می‌گوید: «کسانی که با سم‌پاشی سعی می‌کنند بگویند در رادیو تلویزیون سانسور برقرار شده باید بدانند که سوابق من حداقل نشان می‌دهد که تسلیم این گونه تهدیدهای احمقانه و مغرضانه نشده و نمی‌شوم و هرگز نخواهم شد. طبیعتا ایجاد برنامه‌هایی که مبتنی بر این فرهنگ خلاق و آزاد اسلامی باشد مدتی طول خواهد کشید. این را تنها به دسته‌ای که از سانسور می‌گویند نمی‌گویم بلکه به آن دسته‌ای هم که از جهت دیگر فشار می‌آورند می‌گویم که رادیو و تلویزیون باید در جهت فکری مردم پابرهنه باشد و در مقابل دولت یک سازمانی که انتقادی سازنده و درست بکند و بیان کننده نظرات و افکار و عقاید سایرین. ما اخبار دولتی را پخش خواهیم کرد ولی بلندگوی هیچ دولتی نخواهیم بود.»
نظر شما :