روزنامه‌های کم تیراژ لغو امتیاز می‌شوند
۷ فروردین ۱۳۴۲
متن تصویب‌نامه
متن این تصویب نامه قانونی به شرح زیر است:
این تصویب‌نامه به پیشنهاد آقای جهانگیر تفضلی وزیر مشاور و سرپرست انتشارات و رادیو به اتفاق آراء وزیران به صورت قانون به تصویب رسید و برای اجراء به اداره انتشارات و رادیو در روز ۲۹ اسفند ماه ۱۳۴۱ ابلاغ گردید و در روزهای تعطیل عید صورت‌مجلس‌ها و مقدمات اجرای آن از طرف کمیسیون مخصوصی فراهم آمده است.
نظر به اینکه طبق ماده یک قانون مطبوعات (روزنامه یا مجله نشریه‌ای است که برای روشن ساختن افکار مردم در زمینه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، علمی و یا ادبی و ترقی دادن سطح معلومات عامه و نشر اخبار و اطلاعات و مطالب عام‌المنفعه و انتقاد و صلاح‌اندیشی در امور عمومی به طور منظم و در مواقع معین طبع و نشر گردد) و به لحاظ اینکه حسن انجام این وظیفه قانونی و اجتماعی رابطه مستقیم با اکثریت خواننده و میزان تیراژ هر نشریه اعم از روزنامه یا مجله دارد تا مردم بتوانند به نحو مطلوب از ارشاد و راهنمایی و انتقادات اصولی مطبوعات بهره‌مند گردند لهذا هیات وزیران در جلسه مورخ ۴۱.۱۲.۲۵ بنا به پیشنهاد وزیر مشاور و سرپرست اداره کل انتشارات و رادیو و در اجراء این منظور لایحه قانونی راجع به لغو امتیاز روزنامه‌ها و مجلاتی را که برخلاف منظور مندرج در ماده یک قانون مطبوعات منتشر می‌شود به شرح زیر تصویب کردند:
ماده ۱- از تاریخ تصویب این لایحه قانونی انتشار روزنامه یا مجلاتی که امتیاز آن برای تهران داده شده است در صورتی که تیراژ روزنامه کمتر از سه هزار و تیراژ مجله کمتر از پنج هزار باشد ممنوع خواهد بود.
ماده ۲- برای تعیین تعداد تیراژ روزنامه‌ها و مجلات مزبور کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کشور و وزارت فرهنگ و اداره کل انتشارات و رادیو در اداره کل انتشارات و رادیو تشکیل می‌گردد. کمیسیون مزبور مکلف است هر ماه یک‌بار تعداد تیراژ روزنامه‌ها و مجلات را مورد رسیدگی قرار دهد و در صورتی که تیراژ آن به حد نصاب مقرر در ماده اول بالغ نشود امتیاز آن را لغو نموده و مراتب را به دارنده امتیاز اعلام نماید.
ماده ۳- در صورتی که میزان تیراژ روزنامه‌ها و مجلات جدیدی که طبق ماده ۵ قانون مطبوعات امتیاز آن داده می‌شود پس از سه ماه از تاریخ صدور اولین شماره به حد نصاب مذکور در ماده ۲ بالغ نشود امتیاز آن بنا بر پیشنهاد اداره کل انتشارات و رادیو و تصویب کمیسیون فوق‌الاشعار لغو خواهد شد.
ماده ۴- کلیه نشریه‌های روزانه هفتگی، ماهانه و سالانه که امتیاز آن به نام موسسات دولتی یا شهرداری‌ها یا موسسات وابسته به آن‌ها یا بنگاه‌های عام‌المنفعه مانند شیر و خورشید سرخ و نظایر آن صادر گردیده است همچنین روزنامه‌ها و مجلاتی که امتیاز آن برای شهرستان‌ها داده شده است و در همان شهرستان به طبع می‌رسد و کلیه مجلات علمی یا ادبی یا فنی یا هنری مذکور در تبصره ۵ ماده سوم قانون مطبوعات از مقررات مذکور در این لایحه قانونی مستثنی می‌باشند.
ماده ۵- کسانی که قبل از تاریخ تصویب این لایحه قانونی دارای امتیاز روزنامه یا مجله بوده‌اند و امتیاز آن طبق ماده دوم این لایحه قانونی لغو گردیده است می‌توانند حداکثر در مدت یک ماه و نیم از تاریخ تصویب این لایحه قانونی مبلغی را که طبق تشخیص کمیسیون مذکور برای شش ماه انتشار در حد نصاب تیراژ مذکور در ماده ۲ ضروری است در بانک ملی یا هر بانک مجازی که بخواهند به حساب مخصوصی که به نام روزنامه خود می‌گشایند بسپارند و سپس درخواست تجدید امتیاز را از اداره کل انتشارات و رادیو بکنند. مشروط بر اینکه روزنامه یا مجله آنان از یک سال قبل از تاریخ تصویب این لایحه قانونی به طور مرتب انتشار یافته باشد. در صورتی که تودیع کننده بیش از دو سوم مبلغ سپرده را از بانک مسترد دارد بانک مربوط مکلف است مراتب را به اداره کل انتشارات و رادیو اعلام کند. در این صورت امتیاز روزنامه یا مجله از طرف کمیسیون مذکور لغو خواهد شد.
مقررات مذکور در این ماده از نظر لزوم سپرده بانکی در مورد کسانی که طبق قانون مطبوعات مصوب ۱۳۳۴ درخواست امتیاز روزنامه یا مجله را می‌کنند نیز لازم‌الرعایه خواهد بود.
ماده ۶- کمیسیون مذکور در این لایحه قانونی می‌تواند هر شش ماه یک بار به تناسب ازدیاد جمعیت و علاقمندی مردم به مطبوعات در نصاب مذکور در ماده اول تجدید نظر کرده و تعداد آن را افزایش دهد.
ماده ۷ – وزارت کشور و وزارت فرهنگ و اداره کل انتشارات و رادیو مسوول اجراء این لایحه قانونی می‌باشند و وزارت کشور و وزارت فرهنگ مکلفند پس از افتتاح مجلسین مجوز قانونی آن را تحصیل کنند. اصل تصویب نامه در دفتر نخست‌وزیر است.
نظر خصوصی نیست
سپس آقای تفضلی در مورد علل اخذ چنین تصمیمی به خبرنگاران جراید گفت: دولت در این کار نظر مردم را در نظر گرفت و امتیازهایی را که تیراژشان کمتر از سه هزار شماره و مجلاتی را که از تیراژشان کمتر از پنج هزار شماره بود لغو کرد. مسلم است دولت در این کار هیچ نظر خصوصی برای روزنامه طرفدار دولت یا از بین بردن روزنامه مخالف نداشت. ملاک عمل دولت در اخذ این تصمیم استقبال مردم از روزنامه‌ها و مجلات بود و روزنامه‌هایی را که مردم از آن‌ها استقبال کردند امتیازشان محترم شمرده شده و همه جور آزادی بیان و قلم خواهند داشت. اما روزنامه‌هایی که در سال بیش از یکی دو شماره منتشر نمی‌کردند یا هفته‌ای یک شماره منتشر می‌کردند و بیش از چهل، پنجاه نفر خواننده نداشت در حقیقت ملت ایران از آن‌ها استقبال نکرده بود امتیازشان با مطالعه دقیق کمیسیون مربوطه لغو شد.
وزیر مشاور سپس گفت: همان طور که در تصویب‌نامه نوشتیم عده‌ای از این آقایان که من معتقدم شخصا دارای تحصیلات کافی و سوابق کامل روزنامه‌نویسی هستند خواهند توانست با تکمیل کادر فنی و تقویت بودجه مالی خود برای انتشار روزنامه امتیازشان را تجدید کنند و این کار به سرعت و در عرض یک هفته انجام خواهد شد.
چرا ضرر می‌کنند
آقای تفضلی گفت یک روزنامه یومیه چهار صفحه‌ای حداقل در ماه یازده هزار تومان خرج دارد و روزنامه‌ای که پنجاه شماره بیشتر فروش ندارد جز اینکه فشار شدیدی به مدیر روزنامه وارد بیاید نتیجه دیگری ندارد و مدیران محترم جراید که امتیازشان لغو شده است می‌توانند مقالات خود را در سایر روزنامه‌ها انتشار دهند یا مانند آقای ابراهیم خواجه‌نوری که از نویسندگان بزرگ و دانشمند می‌باشد افکار خود را به وسیله مکتوب برای مردم بفرستند.
آمار روزنامه در کشورهای خارج
اما مطالب مهم‌تری که می‌خواستم به آقایان عرض کنم با توجه به گزارش دقیقی است که اداره اطلاعات ما به من داده است. در پاکستان که تقریبا پنج برابر ما جمعیت دارد فقط ۴۲ روزنامه منتشر می‌شود، در سراسر کشور هندوستان که ۲۲ برابر ما جمعیت دارد و شماره نسبی باسوادهای آن بیشتر از ماست فقط ۶۸ روزنامه منتشر می‌شود و فکر نمی‌کنم وزیر یا مسوول انتشارات هند کمتر از شخص بنده که مسوول انتشارات کشور هستم آزادیخواه باشد.
در افغانستان ۳۱ روزنامه و ۳۱ مجله مختلف منتشر می‌شود و در سراسر کشور ترکیه فقط ۳۶ روزنامه منتشر می‌شود.
در کشور انگلستان که تعداد نسبی خوانندگان آن از تمام دنیا بیشتر است و مردم علاقه فراوانی به خواندن روزنامه دارند فقط ۴۸ روزنامه منتشر می‌شود در صورتی که ما در تهران ۱۴۱ امتیاز روزنامه و مجله داشتیم و بسیاری از این روزنامه‌ها اصلا منتشر نمی‌شوند. من دستور داده‌ام تمام این هرج و مرج‌ها موقوف شود تا احترام مطبوعات حقیقی مملکت محفوظ بماند. ما گذشته از امتیازات بزرگی که در شهرستان‌ها دادیم ۶۵ امتیاز روزنامه و مجله تنها برای تهران قبول کردیم.
اسامی روزنامه‌ها
آقای تفضلی وزیر مشاور سپس اسامی روزنامه‌ها و مجلاتی را که منتشر خواهند شد بیان کرد. اطلاعات، کیهان، پیغام امروز، ژورنال دو تهران، تهران جورنال، کیهان انترناشنال، بامشاد، مهر ایران، صدای مردم، ستاره تهران، کوشش، توفیق، تهران مصور، روشنفکر، سپید و سیاه، خواندنیها، امید ایران، خوشه، فردوسی، جهان اسلام، اتحاد ملی، دنیا، ترقی، ستاره اسلام، آسیای جوان، صبح امروز، مسلک، آلیک، اطلاعات کودکان، اطلاعات هفتگی، اطلاعات بانوان، کیهان ورزشی، کیهان کودکان و ۳۳ روزنامه و مجله دیگر جزو این لیست بودند.
روزنامه اطلاعات
نظر شما :