دهباشی: نیما یوشیج فرزند ادبیات مشروطه است

به گزارش خبرگزاری ایسنا، در مراسم بزرگداشت نیما یوشیج که با نمایش فیلم «دنیا خانهٔ من است» به کارگردانی کیومرث درم‌بخش در دانشگاه تهران برگزار شد، علی دهباشی - مدیرمسئول مجلهٔ بخارا – در سخنانی گفت: قرار بود من در این برنامه کیومرث درم‌بخش‌، کارگردان «دنیا خانهٔ من است»، را معرفی کنم، اما متأسفانه ایشان مدتی است که گرفتار بیماری هستند و نتوانستند در این برنامه حاضر شوند.

او در ادامه سخنانش متذکر شد: نیما یوشیج فرزند ادبیات مشروطه است. پیامد تحولی را که در عرصهٔ سیاسی پیش آمد‌، می‌توان در همهٔ زمینه‌های فرهنگی‌، ادبی و اجتماعی دید. در عرصهٔ شعر نیز نیما توانست حرکتی را که پیش از او شاعرانی چون تقی رفعت آغاز کرده بودند، به نتیجه برساند. او توانست این نوجویی و نگاه متفاوت به زندگی را در شعرش به ما عرضه کند.

دهباشی اظهار کرد: نیما یوشیج در زمان خود توان مقابله با صف کلاسیسیسم دورهٔ خود را نداشت. سال‌ها گذشت تا او توانست پس از انتشار «افسانه» جای خود را در میان شاعران مطرح آن دوره باز کند. کسانی که به پیروی از نیما حرکت کردند و در عرصهٔ شعر معاصر گام برداشتند، توانستند از بنیانگذار گام‌های جدید‌تر و بلند‌تری بردارند. علت این امر این بود که نیما آغازگر بود و شاعران پس از او امکانات بیشتری برای کار داشتند.

او اضافه کرد: در سال ۱۳۴۷ کانون نویسندگان ایران در تالار فردوسی مراسم دهمین سالگرد نیما یوشیج را برگزار کرد. در آن مراسم اسماعیل شاهرودی‌، منوچهر آتشی،‌ م. آزاد و بسیاری از شاعران دیگر حاضر بودند. آخرین سخنران آن نشست جلال آل‌احمد بود که آخرین سخنرانی خود را ارائه کرد.

دهباشی اظهار کرد: در آن جلسه جلال آل‌احمد ضمن شرح تجربیات شخصی خودش از زندگی در همسایگی نیما، نکاتی را مثل اینکه او هیچگاه بندهٔ اشیا و وسایل نشد و‌ همیشه اشیا را برای زندگی کردن می‌خواست، بیان کرد و در پایان گفت، دلم می‌خواهد فرصت داشته باشم دفترهای شعر معاصر را ورق بزنم و نشان بدهم که نیما در گوشهٔ هر صفحهٔ این دفتر‌ها نشسته و نگران است.

این پژوهشگر گفت: این سخن در سال ۱۳۴۷ گفته شده، اما امروز پس از گذشت چندین دهه باید همین مطلب را تکرار کرد. متأسفانه شعر معاصر فارسی در یک سراشیبی قرار گرفته و دچار یک فترت شده است. علت این امر هم این است که راز ماندگاری شعرهای نیما‌، شاملو، اخوان یا فروغ این است که این شاعران ارتباط خود را با سرچشمه‌های زبان حفظ کرده و با متون کلاسیک نثر و شعر آشنا بودند. این آشنایی به آن‌ها این امکان را می‌داد که بتوانند گنجینه واژگان ذهنی خود را تقویت و هنگام شعر گفتن قوی‌ترین بیان را عرضه کنند.

دهباشی افزود: این توانایی با چندین و چند باره خواندن آثار کلاسیک حاصل شده بود؛ نه با خواندن ترجمه و مجله. آنچه آل‌احمد در سال ۱۳۴۷ آرزو داشت که فرصت نشان دادن آن را بیابد، امروز بیشتر و شدید‌تر از هر زمانی حس می‌شود. شاعران معاصر هرگز بدون تسلط بر سرچشمه‌های زبان فارسی، توانایی گذر از فراز دهه‌ها را نخواهند داشت.

علی دهباشی در پایان سخنان خود با اشاره به اهمیت کار کیومرث درم‌بخش ابراز کرد: درم‌بخش بیش از ۴۰ فیلم مستند ساخته است و جا دارد که چند روز را به نمایش کارهای او اختصاص دهیم. او در «دنیا خانهٔ من است» به تصویری که بر اساس سروده‌های نیما به دست می‌آید، بسیار نزدیک شده است.

مراسم بزرگداشت نیما یوشیج با نمایش فیلم «دنیا خانهٔ من است» ساختهٔ کیومرث درم‌بخش به پایان رسید.