ابتکار: از تسخیر سفارت آمریکا پشیمان نیستم/ فیلم آرگو تاریخ را تحریف کرده است
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «آرگو» به همراه رونمایی از مستند «انقلاب در خیابان روزولت» به میزبانی مرکز مستند سفیر در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
در این برنامه نسخه‌ای از فیلم سینمایی «آرگو» ساخته بن‌افلک که کمتر از ۲۰ روز از اکران عمومی آن در سینماهای جهان می‌گذرد، روی پرده رفت. پس از آن مستند کوتاه «انقلاب در خیابان روزولت» با موضوع سیاست‌های مداخله‌جویانه آمریکا در قبال دیگر کشور‌ها و به ویژه ایران پخش شد تا به گفته مسئولان مراسم، ارائه دو روایت تصویری متفاوت از یک رویداد تاریخی واحد، آغازگر نشست باشد.
پس از پخش این دو فیلم معصومه ابتکار عضو شورای اسلامی شهر تهران و از دانشجویان حاضر در حرکت دانشجویی تسخیر لانه جاسوسی در سال ۵۸ و نیز نادر طالب‌زاده به عنوان کار‌شناس و مستندساز پشت تریبون قرار گرفتند.
معصومه ابتکار در ابتدا با تأکید بر اینکه «نیازمند باز‌شناسی تاریخ هستیم»، آغاز صحبت‌های خود را ارائه بیوگرافی مختصری از خود قرار داد و گفت: متولد سال ۳۹ در ایران هستم اما از ۳ سالگی به واسطه مأموریت پدرم به آمریکا رفتیم و تا ۶ سال ساکن آنجا بودیم. در سال ۵۶ وارد دانشگاه پلی‌تکنیک شدم و در سال ۵۸ در جریان تسخیر سفارت آمریکا به عنوان مترجم با دانشجویان پیرو خط امام(ره) همراه شدم.
وی سپس به سمت‌های اجرایی خود در سال‌های پس از انقلاب همچون معاونت رئیس‌جمهور در دوران اصلاحات و عضویت در شورای شهر تهران اشاره کرد و گفت: این بازخوانی از آن جهت برایم مهم بود تا بدانید افراد در موقعیت‌های مختلف و شرایط اجتماعی متفاوت می‌توانند جایگاه متفاوتی داشته باشند.
بازسازی بسیار ضعیف انقلاب دوم در ایران
ابتکار در ادامه فیلم سینمایی «آرگو» را یک بازسازی بسیار ضعیف از «انقلاب دوم در ایران» توصیف کرد و گفت: سازندگان این فیلم نه از روایت‌های تاریخی صحیح بهره گرفته‌اند و نه حتی به مستندات تصویری رجوع کرده‌اند. از همان انیمیشن ابتدایی که به جای محمدرضا شاه اشتبا‌ها رضاشاه را به عنوان پادشاه ایران در مقطع انقلاب معرفی می‌کند تا کمی جلو‌تر که در معرفی دکتر مصدق او را نخست‌وزیر منتخب مردم معرفی می‌کند، در حالی که مصدق اگرچه مردمی بود اما با رأی مردم انتخاب نشده بود.
وی در ادامه این اشتباهات را بسیار فاحش خواند و نتیجه گرفت: انگار آقای بن‌افلک حتی زحمت کوچکترین مراجعه به مستندات تاریخ معاصر ایران را به خود نداده است! در حالی که تصاویر مستند رویدادی مانند تسخیر سفارت آمریکا به طور کامل موجود است و فیلمسازانی مانند کمال تبریزی در آن مقطع لحظه به لحظه رویداد‌ها را ثبت کرده‌اند.
ابتکار افزود: به استناد همین تصاویر مستند، تأکید می‌کنم تصویر خشنی که از وقایع روز تسخیر در این فیلم ارائه شده است کاملاً غلط و یک تحریف آشکار است چرا که آن روز دانشجویان حتی از شعارهای بلند هم پرهیز داشتند تا فضا آرام نگاه داشته شود.
۱۳ آبان ۵۸ راهپیمایی مردمی و جمعیت میلیونی اصلا در کار نبود
این عضو دانشجویان پیرو خط امام(ره) در ادامه با اشاره به مستند «انقلاب در خیابان روزولت» تأکید کرد: هم در فیلم آرگو و هم در مستندی که دوستان زحمت ساخت آن را کشیده‌اند، اشتباهی وجود دارد و آن اشاره به راهپیمایی میلیونی مردم در روز ۱۳ آبان در مقابل سفارت آمریکاست. این در حالی است که اصلاً چنین جمعیتی در کار نبود و حدود ۳۰۰ دانشجو بودند که با توجه به شرایط کشور تصمیم به این اقدام گرفته بودند.
ابتکار افزود: جالب اینکه در فیلم آرگو هیچ اشاره‌ای به دانشجو بودن طیف معترضان نمی‌شود و فقط می‌گوید مردم و از مردم هم تصویری کاملاً خشن و غلط ارائه می‌دهد. این عین انحراف در روایت تاریخ است.
در ادامه نشست نادر طالب‌زاده با تأیید گفته‌های ابتکار به مستندی که خود در ماه‌های ابتدایی پس از تسخیر لانه جاسوسی ساخته بود، اشاره کرد و گفت: در زمان وقوع این رویداد در آمریکا بودم و دو هفته پس از آن به ایران بازگشتم چرا که در تلویزیون آمریکا به چشم خود دیدم که تصویری از ایران منعکس می‌شود که هیچ نسبتی با واقعیت ندارد.
طعم خصومت آمریکایی‌ها را از نزدیک لمس کردم
طالب‌زاده تأکید کرد: آن روزها از نزدیک طعم خصومت آمریکایی‌ها با ایران را لمس کردم. آنقدر منفی‌بافی‌ها اوج گرفته بود که ۳ شبکه سراسری آمریکا در ارائه تصویری خطرناک‌تر از ایران و ایرانی با هم رقابت می‌کردند. به واسطه همین تجربه شخصی عازم ایران شدم تا مستندی درباره این تحریف رسانه‌ای بسازم.
این مستندساز در ادامه با توصیف شرایط خبری روزهای پس از تسخیر لانه جاسوسی گفت: در آن مقطع ۹۰ خبرنگار آمریکایی در ایران حضور داشتند که آماری کاملاً بی‌سابقه بود. پس از بازگشت به ایران ۳ محور را برای ساخت مستند در دستور کار قرار دادم که یکی گفت‌وگو با همین خبرنگاران آمریکایی بود.
طالب‌زاده ادامه داد: گزارش‌های مستندی که این خبرنگاران تهیه می‌کردند را هم از طریق وزارت ارشاد به دست آوردم تا تضاد حرف‌ها و گزارش‌هایی که تهیه می‌کردند را نمایش دهم. وی افزود: محور سوم مستند هم مصاحبه‌هایی بود که دوستانم در آمریکا به درخواست من انجام دادند و درباره واقعه تسخیر لانه جاسوسی با مردم آمریکا گفت‌وگو کردند. جالب اینکه غالب آن‌ها به مردم ایران برای این اقدام حق می‌دادند.
برای مبارزه با خمینی(ره) در مصرف بنزین صرفه‌جویی کنید!
این مستندساز در ادامه گفت: همان زمان تبلیغاتی در آمریکا باب شده بود و تصاویر بزرگی از حضرت امام(ره) در بزرگراه‌ها نصب می‌شد که در کنار آن نوشته بود «برای مبارزه با این مرد در مصرف بنزین صرفه‌جویی کنید!»
طالب‌زاده این حرکت را اولین نشانه‌های جنگ نرم توصیف کرد که البته کمتر در ایران مورد توجه قرار گرفته است و ادامه داد: دوستان من در آمریکا با مبتکر این طرح تبلیغاتی هم گفت‌وگویی انجام دادند و از او انگیزه‌اش را پرسیدند. او در پاسخ گفته بود «این روزها همه روی ایران حساسند.» این حساسیت حاصل همان دروغ‌هایی بود که رسانه‌ها درباره ایران منتشر می‌کردند.
وی در ادامه با تأثیرگذار خواندن این قبیل حرکت‌های رسانه‌ای در مقطعی که دسترسی به واقعیت‌ها چندان راحت نبود، تأکید کرد: عده بسیار زیادی از ایرانیان ساکن آمریکا به واسطه همین تبلیغات منفی مجروح و حتی کشته شدند. در چنین شرایطی تصویری که رسانه‌های آمریکایی از اقدام دانشجویان ایرانی ارائه می‌کردند کاملاً تحریف شده بود.
رسالت جنبش دانشجویی کسب آگاهی است
در ادامه نشست معصومه ابتکار در تکمیل صحبت‌های نادر طالب‌زاده تأکید کرد: هنر رسانه همین است که حتی می‌تواند واقعیت‌ها را هم معکوس نشان دهد. در مقابل این قابلیت رسانه، مهم کسب آگاهی برای تشخیص درست است و این رسالت جنبش‌های دانشجویی است.
وی ادامه داد: در این زمینه باید این نقد را هم به رسانه‌های داخلی وارد دانست که چرا درباره این رویداد آن گونه که باید عمل نکرده و حتی کم‌کاری کرده‌اند. کاش امروز به جای فیلمی از بن‌افلک اثری از یک فیلمساز ایرانی مانند کمال تبریزی درباره تسخیر لانه جاسوسی را نقد و بررسی می‌کردیم.
ابتکار تصریح کرد: چرا امروز نباید یک فیلم و یا حداقل یک کتاب درباره این واقعه داشته باشیم؟ تا همین امروز بیش از ۴۰ عنوان کتاب درباره این رویداد در آمریکا منتشر شده است اما در ایران حتی صدا و سیما هم که می‌خواهد تصاویر این رویداد را بازپخش کند، برخی چهره‌ها را محو می‌کند! این یعنی روایت تاریخ با متر و معیارهای سیاست امروز.
ابتکار: واقعیت‌های تسخیر نه در آمریکا می‌تواند اکران شود نه در ایران!
وی افزود: با این شرایط به قول کمال تبریزی اگر فیلمی کاملاً مستند بر وقایع تاریخی تسخیر لانه جاسوسی ساخته شود متأسفانه نه فقط در آمریکا که در ایران هم امکان اکران پیدا نخواهد کرد. باید در روایت تاریخ به واقعیت‌ها پایبند باشیم و سلایق سیاسی را در آن دخیل نکنیم.
برنامه با سوالات دانشجویان ادامه پیدا کرد و در پاسخ به سوالی درباره پشیمان شدن از تسخیر لانه جاسوسی، معصومه ابتکار به عنوان یکی از دانشجویان پیرو خط امام(ره) تصریح کرد: این سوال بسیار مهمی است که متأسفانه کمتر اجازه طرح پیدا می‌کند. در تمام این سال‌ها هر سوال را با توهم توطئه پس زده‌ایم در حالی که توطئه اصلی این است که ما در برابر هم قرار بگیریم و تحمل هم را نداشته باشیم.
دانشجویان پیرو خط امام(ره) پشیمان نیستند
ابتکار با تأکید بر اینکه هیچ‌کدام از دانشجویان پیرو خط امام(ره) از حرکت خود پشیمان نیستند اما بر این حرکت نقدهایی هم دارند، تأکید کرد: باید اجازه سوال از رویدادهای تاریخی را بدهیم. اگر در جبهه مقابل جنگ نرم آغاز شده است ما هم باید نقش خود را در این میدان ایفا کنیم.
وی افزود: اساسا انقلاب ایران از جنس جنگ نرم بود چرا که اسلام دینی فرهنگی است و امام(ره) معتقد بود تا زمانی که تحول در بطن جامعه شکل نگیرد پایدار نخواهد بود. پس از انقلاب اما ما در جنگ نرم کوتاهی کردیم و آن گونه که باید به وقایع تاریخی نپرداخته‌ایم.
طالب‌زاده: مستندم درباره فتنه ۸۸ اجازه پخش ندارد!
در تکمیل اظهارات معصومه ابتکار، نادر طالب‌زاده گفت: حضرت آقا بار‌ها تأکید کرده‌اند درباره فتنه ۸۸ فیلم و مستند بسازید. به شخصه مستندی این زمینه ساخته‌ام که اجازه پخش به آن نمی‌دهند. این مصداقی است از اینکه نسبت به گفتن واقعیت‌ها در فضای رسانه‌ای پرهیزی وجود دارد و این همان نکته‌ای است که خانم ابتکار هم به درستی به آن اشاره می‌کنند.
وی افزود: اینکه با تغییر دولت‌ها بخواهیم آدم‌ها را از تاریخ حذف کنیم و یا مثلاً شخصی که ۸ سال رئیس‌جمهور کشور بوده را در شرایطی قرار دهیم که امکان صحبت کردن درباره او و کار‌هایش هم وجود نداشته باشد اصلاً اتفاق مبارکی نیست.
طالب‌زاده با تأکید بر پختگی و بلوغ جامعه ایرانی گفت: امروز در مقطعی هستیم که اتفاقا می‌توانیم خیلی از اختلافات و ایرادات را از طریق گفت‌وگو اصلاح کنیم. در این راستا اینگونه محافل دانشجویی برای شنیدن دیدگاه‌های مختلف بسیار تأثیرگذار است. متأسفانه خودمان در این سال‌ها خودمان را سانسور کرده و فرصت را در اختیار دشمن قرار داده‌ایم.
این مستندساز در ادامه در پاسخ به سوالی درباره تحریفات فیلم «آرگو» تأکید کرد: این فیلم یک اثر تبلیغاتی است که از ابتدا هم بر این نکته تأکید می‌شد، پس نمی‌توان انتظار دیگری از خروجی آن داشت. فیلم در مسیر تبلیغات حرکت می‌کند و در این مسیر کارهای مضحکی هم کرده است!
در «آرگو» فقط ۲۰ ایرانی عاقل دیدم!
وی افزود: در این فیلم ایرانی‌ها کاملاً عصبانی و نامتعادل تصویر شده‌اند و تنها ایرانی‌های عاقلی که من در فیلم دیدم همان ۲۰ نفری بودند که در ابتدای فیلم در سفارت آمریکا منتظر ویزا بودند تا از ایران بروند!
طالب‌زاده در ادامه به پتانسیل‌های داستانی واقعه تسخیر لانه جاسوسی اشاره کرد و گفت: وقایع دراماتیکی مانند واقعه طبس در این فیلم کاملاً نادیده گرفته شده و صرفاً به فرار ۶ نفر از در عقبی سفارتخانه بسنده شده که اصلاً جذابیت داستانی هم ندارد!
این فیلمساز در پاسخ به اینکه آیا می‌توان دلیل فیلم نساختن درباره این رویداد در ایران را محدودیت‌هایی از قبیل آنچه معصومه ابتکار به آن اشاره کرد دانست، گفت: تا جایی که من می‌دانم برای ساختن فیلم اجازه لازم نیست و اگر کسی بخواهد می‌تواند درباره این رویداد هم فیلم بسازد اما این کار به شدت دشوار است و این را نمی‌توان کتمان کرد.
وی افزود: در این زمینه واقعاً کم‌کاری شده است اما همین که نسبت به این فیلم حساسیت وجود دارد و دانشگاه‌ها چنین نشست‌هایی برگزار می‌کنند مبارک است. هرچند این فیلم آنقدرها هم مهم نیست و معتقدم حتی ۳۰۰ هم بیش از آرگو قابل بحث بود.
چرا مسئولان آمریکا با رسانه‌های ایران مصاحبه نمی‌کنند؟
نادر طالب‌زاده در ادامه در پاسخ به اینکه آیا این قبیل حرکت‌ها در آمریکا ادامه‌دار خواهد بود، تأکید کرد: قطعاً آن‌ها می‌خواهند همواره تصویری مبهم و در عین حال منفی از ایران به مخاطبانشان ارائه کنند. در این زمینه هم قوانین و شرایط سفت و سختی برای خود قائل هستند.
وی افزود: یکی از این شرایط که متأسفانه در ایران کمتر به آن توجه می‌کنیم مصاحبه نکردن مسئولان آمریکا با رسانه‌های ایران است. معتقدم قبل از مذاکره از صداقتی در میان است آمریکایی‌ها باید حاضر به مصاحبه با رسانه‌ها به نمایندگی از ملت ایران شوند. وی در پایان تصریح کرد: ما نقش رسانه‌ها را در ارتباط دست کم گرفته‌ایم در حالی که دیالوگ واقعی این است.
نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «آرگو» در دانشگاه شریف با حاشیه‌های جالب توجهی همراه بود.
* ابتکار در قسمتی از صحبت‌های خود از محسن امین‌زاده و محسن میردامادی به عنوان چهره‌های تأثیرگذار در جریان تسخیر لانه جاسوسی نام برد و گفت: «جای این دوستان در این قبیل نشست‌ها خالی است و دعا می‌کنم شرایط به گونه‌ای پیش برود که در آینده‌ای نزدیک با حضور همه طیف‌های فکری درباره این رویداد صحبت کنیم.» ابتکار در ادامه نام بهزاد نبوی را هم به عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در پایان یافتن گروگان‌گیری، به این فهرست اضافه کرد.
* در میان سوالات، دانشجویی از معصومه ابتکار انتقاد کرد که ای کاش در کنار اسم‌هایی که جایشان را خالی کردید اشاره‌ای هم به شهدای دانشجویی این رویداد می‌کردید. ابتکار ضمن قبول این انتقاد و پوزش از دانشجویان تأکید کرد فهرست نسبتاً کاملی از شهدای این رویداد در فصل پایانی کتاب «تسخیر» درج شده است.
* در قسمتی از برنامه مجری گفت: «ای کاش می‌شد با حضور چهره‌های تأثیرگذارتری چون محمد موسوی خوئینی‌ها درباره تسخیر لانه جاسوسی صحبت می‌کردیم.» این اظهارنظر با تشویق دانشجویان و استقبال معصومه ابتکار همراه شد و مجری در پاسخ گفت: «هر کار کردیم دستمان به ایشان نرسید!»
* معصومه ابتکار تلاش سال گذشته عده‌ای برای تسخیر سفارت انگلیس را «کاریکاتوری» از حرکت دانشجویان پیرو خط امام(ره) توصیف کرد. لحظاتی پس از این اظهارنظر وقتی ابتکار در پاسخ به سوال دانشجویی که پرسیده بود «آیا هنگام تسخیر به احتمال مخالفت حضرت امام(ره) با این حرکت هم فکر کرده بودید؟» گفت: «بله و هر لحظه آماده بودیم بگویند باید از سفارت خارج شوید.» مجری برنامه گفت: «پس به دانشجویان امروز هم حق بدهید حرکتی را پیرو دیدگاه رهبر انقلاب انجام دهند و به محض مخالفت ایشان عقب‌نشینی کنند.»
* یکی از دانشجویان از ابتکار پرسید: «چرا برخی دانشجویان پیرو خط امام(ره) که سال ۵۸ از دیوار سفارت امریکا بالا رفتند امروز ساکن امریکا شده‌اند؟» که ابتکار پاسخ داد: «اگر بخواهیم اینگونه سوال کنیم من هم می‌توانم درباره برخی از نزدیکان رئیس‌جمهور همین ابهام را طرح کنم اما معتقدم نفس حضور در امریکا قطعاً اشکالی ندارد. کمااینکه من و آقای طالب‌زاده هم در مقطعی در امریکا زندگی کرده‌ایم، در عین حال کسانی که از چارچوب نظام خارج شده باشند چه در کشور باشند چه خارج از آن، قطعاً با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند و بالعکس کسانی که در چارچوب نظام هستند هر جایی می‌توانند باشند.»
* ابتکار در بخشی از اظهاراتش با اشاره به مستند «انقلاب در خیابان روزولت» که به بررسی رویدادهای مهم تاریخی در زمینه رابطه ایران و امریکا می‌پرداخت تأکید کرد: «یکی از مهم‌ترین اتفاقات در این زمینه عذرخواهی رسمی مادلین آلبرایت بابت عملیات آژاکس از ملت ایران بود که احتمالاً از آنجا که این اتفاق در دولت اصلاحات و در سالی که از طرف آقای خاتمی سال گفت‌وگوی تمدن‌ها خوانده شد روی داده، از نظر این دوستان بی‌اهمیت بوده است!»
* نادر طالب‌زاده در بازخوانی خاطرات خود از فعالیت رسانه‌های امریکایی در بازتاب تسخیر لانه جاسوسی گفت: «در آن زمان و به دلیل طولانی شدن تجمعات مردمی در برابر سفارت، بازار فروش جگر، باقالی و... در خیابان‌های اطراف، داغ داغ بود. خبرنگاری امریکایی برای پایان‌بندی گزارش خود قاب بسته‌ای از دست یکی از همین جگرکی‌ها گرفته بود که سیخ را در جگر فرو می‌کرد و از میان انگشتانش خون می‌چکید. روی این تصاویر هم این اظهارات مسئولان ایران پخش می‌شد که: «با گروگان‌ها بر اساس اصول و قوانین انقلاب برخورد می‌کنیم!»
* ابتکار در زمینه طرح «رابطه با آمریکا» از سوی دولتمردان امروز با کنایه گفت: آن چیزهایی که در دولت آقای خاتمی به عنوان اتهام مطرح می‌شد و علیه‌اش جبهه می‌گرفتند امروز در عمل اجرا می‌شود اما مقابله‌ای با آن نمی‌شود.
* طالب‌زاده در بخش پایانی صحبت‌هایش با اشاره به شعار برخی برای «لزوم مذاکره با آمریکا» تأکید کرد: رسانه‌های امریکایی به راحتی با مسئولان ما حتی در سطح رئیس‌جمهور مصاحبه می‌کنند اما هیچ‌گاه اجازه مصاحبه به رسانه‌های ایرانی نمی‌دهند. آن‌ها برای مطبوعات و رسانه‌های ایران بایکوت محرمانه‌ای قائل هستند که هیچ کس هم در قبال آن پاسخگو نیست. خاطرم هست در دولت اصلاحات فرصت گفت‌وگویی با آقای خاتمی پیدا کردم و این سوال را پرسیدم اما نه آن موقع برای این سوال جوابی داشتند و نه امروز جوابی دارند. مسئولان ایران چه در دولت اصلاحات و چه در دولت فعلی هیچ‌گاه به این موضوع اعتراض نکرده‌اند.
* معصومه ابتکار به دلیل حضور در جلسه شورای شهر در میانه نشست از دانشجویان عذرخواهی کرد و با اهدا نسخه‌ای از کتاب «تسخیر» (مجموعه خاطرات خود از تسخیر لانه جاسوسی) به بسیج دانشجویی دانشگاه شریف سالن را ترک کرد. با خروج ابتکار جمعی از دانشجویان هم سالن نشست را ترک کردند.
نظر شما :