کاخ سنا؛ مدرن‌‌ترین و باشکوه‌‌ترین ساختمان ایران در دهه ۴۰
هنگام کار در آرشیو نشریات به مطلبی در مورد این بنا در مجله گلبانگ برخوردیم که برای علاقمندان به معماری و مجلس می‌‌تواند جالب باشد. مسعود برزین در شناسنامه مطبوعات ایران از ۱۲۱۵ تا ۱۳۵۷ شمسی در معرفی گلبانگ نوشته است: ماهنامه تاریخی، ادبی و هنری ویژه دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور. از انتشارات سازمان سمعی و بصری اداره کل هنرهای زیبای کشور (وزارت فرهنگ و هنر). سال ۱۳۴۰ش. ۱۹۶۱م.
بخشی از آن را با هم مرور می‌کنیم: «سنا و مجالس قانونگذاری در هر کشوری مظهری است از حاکمیت ملت. و چون مجلس سنا از دیرباز از زمان روم و یونان باستان وجود داشته رنگی از عظمت و شکوه افسانه‌ای دارد. وقتی صحبت از سنا می‌رود هرکسی بی‌اختیار به یاد سنای روم قدیم و سناتورهای آن زمان می‌افتد و آنگاه مظهر حاکمیت باستانی در خاطره‌ها زنده می‌شود و فی‌المثل ژولیوس سزار به یاد‌ها می‌‌آید که می‌خواست از قدرت خویش در تضعیف سنای روم سوء استفاده کند که بدست نزدیک‌ترین دوستانش برتوس نجیب‌زاده و سناتور رومی در روی پله‌های مجلس سنا بقتل رسید.»
از آنجا که این ماهنامه مخصوص دانشجویان ایرانی بود که در خارج از ایران به سر می‌‌بردند در آن کوشیده شده است که جزئیات این ساختمان اطلاعاتی به آنان داده شود. معماران این ساختمان آقایان مهندس فروغی و مهندس غیاثی معرفی شده‌اند، و گفته شده این طرح با مطالعه مجالس سنای کشورهای اروپائی و با الهام و اقتباس از طرح کاخ‌های قدیمی ایران رسم شده است.
تصویرسازی کاملی برای معرفی این کاخ صورت گرفته است: «ما باتفاق یکدیگر، از در ورودی مجلس سنا، داخل می‌شویم و یکایک قسمت‌های جالب توجه این ساختمان بزرگ را تماشا می‌کنیم. همین‌که از پله‌ها بالا رفتیم قبل از هر چیز دو ستون طلائی رنگ که بشکل گیسوان بافته دختر خانم‌ها است توجه ما را جلب می‌کند. مهندسین و تماشاچیانی که تاکنون از کاخ سنا بازدید کرده‌اند دو ستون طلائی را گیسوی سنا نامیده‌اند....»
سالن جلسات علنی کاخ سنا، دیوار متحرک سالن، سقف تالار، چگونگی نور، سنگ و کرسی‌های تالار، میزهای سناتور‌ها و تکمه روی آن، لژهای مخصوص آن، پله‌کان‌ها، فرش سالن و اتاق کمیسیون‌‌ها از مواردی است که به وضوح در این مقاله معرفی شده است.
در دلایل ساخت این بنا گفته شده است که به دلیل اینکه قبلاً محلی برای تشکیل جلسات مجلس سنا در نظر گرفته نشده بود، در سال‌های نخستین جلسات سنا در عمارت مجلس شورای ملی تشکیل می‌شد. ولی پس از انحلال مجلس در سال ۱۳۳۱ و گشایش دوباره آن در ۱۳۳۲ سناتور‌ها به این فکر افتادند که هرچه زود‌تر محلی اختصاصی جهت مجلس سنا در نظر گرفته شود. بدین منظور برخی از سناتور‌ها با تلاش بسیار و با موافقت محمدرضا شاه پهلوی کاخ علیرضا پهلوی را خریداری کردند و به مجلس سنا اختصاص دادند، و از اسفند ۱۳۳۳ به بعد جلسات سنا در آنجا تشکیل شد. اما چون در کاخ جدید نیز محل مناسبی برای ادارات، کتابخانه و سایر تشریفات مربوطه وجود نداشت تصمیم گرفته شد ساختمان جدیدی در کنار کاخ علیرضا احداث شود. این بنا تا سال ۱۳۵۷ جهت جلسات مجلس سنا مورد استفاده قرار می‌گرفت.
از نکات جالب این مقاله اشاره به نکات زیر است: سناتور‌ها چند آپارتمان برای پذیرایی از مهمانان خود دارند و وسائل آبدارخانه جدید در نوع خود در دنیا بی‌نظیر است. ارتفاع ساختمان کاخ از سطح زمین بیش از سی و دو متر است. محوطه باغ کاخ شانزده هزار متر مربع است که شش هزار متر آن زیربنای کاخ عظیم سنا قرار گرفته است.
در تزئین نمای خارجی کاخ مجموعا ده هزار متر مربع سنگ مرمر بکار رفته است. سنگ‌های مرمری که در ساختمان کاخ سنا بکار رفته از بهترین انواع سنگ مرمر دنیاست. ساختمان عمارت سنا در حدود چهار سال بطول انجامید و در این مدت هرروز دویست و پنجاه تن کارگر و معمار بکار آن مشغول بوده‌اند.
منبع: سایت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
نظر شما :