مجسمهٔ گم‌شدهٔ شاه عباس اول

۲۲ آذر ۱۳۹۹ | ۱۵:۰۸ کد : ۸۵۷۹ دیگر رسانه‌ها
مجسمهٔ گم‌شدهٔ شاه عباس اول

تاریخ ایرانی: مهدی یزدانی‌خرم، رمان‌نویس و روزنامه‌نگار در صفحه اینستاگرام خود نوشته است:

مجسمه‌ای که اول انقلاب و از ترسِ نابود شدن از جای‌اش برداشته، زیرِ خاک دفن و بعد گم شد. چند سال پیش که شهرداری اصفهان پیِ این مجسمه رفت، دریافت مردی که معاونت شهرداری آن زمان بوده و چنین کرده از دنیا رفته و عملاً کسی جای این تندیس برنزی غول‌پیکر را نمی‌داند…

گم شدن، تحریف یا تحقیر بخش‌های مهمی از تاریخ ایران به خصوص در دو دههٔ اول قدرت گرفتن انقلابیون ضربه‌های شدیدی به حافظهٔ تاریخی ما زد. کتب درسی را پر کردند از جنایات هر که «شاه» بود و نصیحت‌گویی هر که علیهِ شاهان وقت بود. شاه عباس کبیر به گواه انبوهی گزارش و روایت احیاکنندهٔ امپراتوری ایران بود. مردی که هم رزم می‌شناخت هم دیپلماسی. هم خشم می‌گرفت هم مهر. هم شمشیر بود، هم آغوشی گشاده. او که اصفهان را به زیبایی مطلق تبدیل کرد و عثمانی‌ها را جوری شکست داد که در تاریخ آن حکومت بی‌سابقه است. اما چهره‌های نمادینی چون او در سال‌های مذکور تخریب شدند. هم از سوی بخش عمده‌ای از حاکمیت، هم بخشی از روشنفکران که کلاً درکشان از تاریخ و رخ‌دادهای تاریخی استعاری و شاعرانه بود.

حالا کار به جایی رسیده که چراغ به دست گرفته‌اند و دنبالِ این مجسمه‌های گم‌شده می‌گردند تا روایت کنند تاریخ ایران را… چند دهه تحقیر هر چه در گذشته بوده، جز بخشی از روحانیت چنین نتایجی دارد. در کدام کتاب درسی نوشتید که چه‌گونه با چنگ و دندان ایران حفظ شد؟ چند سریال ساختید که در آن‌ها هر چه شاه بود کودن و نادان تصویر شدند و شیوخ دانا و پاکیزه‌طبع؟ کجا نوشتید که همین عباس کبیر بود که پرتغالی‌ها را به دریا ریخت و بصره را فتح کرد و خلیجِ فارس را فارس؟ مردان گذشته یا مشتی مفسد و شراب‌خوار و جاهل بودند یا اگر هم اقتداری داشتند از صدق سرِ دیگران بود.

پوستِ تاریخ را کندید و ایران را کشوری نشان دادید که انبوهی ابله و آدم‌کش اداره‌اش کرده بودند جز چند مورد نادر. چه شجاعتی داشت آن مرد که مجسمهٔ شاه عباس را در خاک کرد تا روزی پیدا شود که به آن نیاز باشد. ادموند برک در کتاب درخشان «تاملاتی بر انقلاب فرانسه» به مخاطب نمادین فرانسوی خود می‌نویسد که «هرچند انقلاب کردید اما گذشتهٔ خود را به این بهانه تحقیر و تکفیر نکنید، که این ریشه‌های شماست» (نقل به مضمون). و شمایان این ریشه‌ها را در سال‌هایی طولانی تحقیر کردید. همچنین جمعی از روشن‌فکران جهان‌وطن! که تا از تاریخ گفتیم گفتند مرده‌پرستید و مرتجع. اما ایران به تمام نمادهای‌اش نیاز دارد و باید از ایران دفاع کرد. تندیس‌های گم‌شدهٔ بسیاری در این خاک‌اند. باید از نو روایتشان کرد.

کلید واژه ها: شاه عباس مهدی یزدانی خرم


نظر شما :