با افکار قرون وسطایی جامعه مدرن نمی‌شود
هویدا از سیاست‌های اقتصادی و آموزشی دولت می‌گوید
از تهران، ایران به وزیر امور خارجه - وزارت امور خارجه آمریکا
۱. چکیده: نخست‌وزیر هویدا بر سخنان و ملاحظات شاه در زمینهٔ نیاز به اصلاحات و بهره‌وری دولت تاکید و از ایرانیان درخواست کرد تا رفتار‌ها و گرایش‌های خود را با روند توسعهٔ اقتصادی هماهنگ سازند. نخست‌وزیر به کیهان اطمینان خاطر داد که مبارزه با فساد ادامه خواهد یافت و اینکه استفاده و بهره‌وری از نیروهای کار ضروری است و تمرکززدایی و اصلاحات دولتی نیز ادامه دارد. بهره‌وری بیشتر مهم‌ترین هدف دولت ایران خواهد بود که با کاهش ۱۵ تا ۲۵ درصدی هزینه‌های دولت همراه است. موضوع اصلی سخنان هویدا نیاز به مدرنیزه کردن گرایش‌ها و رفتارهای مردمی و همراه‌سازی آن‌ها با تحولات اقتصادی است که در ایران در حال شکل‌گیری هستند و به عقیدهٔ او حزب رستاخیز مهم‌ترین عامل بسیج مردمی خواهد بود.
۲. در مصاحبهٔ طولانی که با کیهان انگلیسی زبان در تاریخ ۱۰ نوامبر انجام گرفت، نخست‌وزیر هویدا معضلات جامعه و اقتصاد ایران را مورد بررسی قرار داد. سخنان هویدا به طبع ادامهٔ سخنان شاه در مصاحبه‌هایش بودند. موضوع تمرکززدایی در تمام طول مصاحبه مطرح بود. سخنان نخست‌وزیر فقط خطاب به ایرانیان بود و محدود به اوضاع داخلی؛ از مسائل سیاست خارجی و خارجیان مقیم ایران حرفی به میان نیامد. باقی مسائل مهم مورد بحث نخست‌وزیر در ادامه می‌آید.
۳. مبارزه با فساد: نخست‌وزیر به مصاحبه‌کنندهٔ کیهان اطمینان داد که مبارزه با فساد ادامه خواهد یافت و مستخدمین دولتی فاسد به همراه کسانی که به آن‌ها پیشنهاد رشوه کرده‌اند مجازات خواهند شد. او خاطرنشان کرد که فساد عملی یکسویه نیست و پیشنهاددهنده و دریافت‌کنندهٔ رشوه هر دو محکومند. او گفت از بین بردن فساد برای شروع «انقلاب معنوی و اخلاقی» که شاه نیز در آخرین مصاحبه‌اش به آن اشاره کرده، لازم و ضروری است.
توضیح: برداشت کلی از سخنان نخست‌وزیر این است که هنوز حجم عظیمی از فساد در ایران معاصر در جریان است.
۴. نیروی انسانی: اگرچه در حال حاضر مشکل بیکاری وجود ندارد، ولی نخست‌وزیر بر این عقیده است که مشکل کم‌کاری و نوعی «رابطهٔ انگلی» وجود دارد. برقراری توازن میان بهره‌وری و درآمد بسیار مهم است. یک نظام آموزش مجدد در سطح ملی مورد نیاز است و ایجاد موقعیت‌های شغلی در مناطق کمتر توسعه‌یافته «در اولویت» قرار دارد. تمرکززدایی از سرمایه‌گذاری و صنعت نیز بسیار مهم است. مدیریت نیز نقش مهمی در بهره‌وری از نیروی کار ایفا می‌کند. او گفت که فاصله میان عرضه و تقاضای نیروی کار بسیار زیاد است و بیشترین «سوءاستفاده» از نیروی انسانی در بخش‌های خصوصی صورت می‌گیرد. مهارت‌ها «احتکار» می‌شوند و دستمزد‌ها و درآمد‌ها با آنچه که به «حراج» شباهت دارد، تعیین می‌شوند. به عقیدهٔ او «مالیات بر اشتغال» نمی‌تواند مشکل احتکار مهارت‌ها را حل کند. تنها با گسترش امکانات آموزشی است که می‌توان نیروی انسانی ماهر را پدید آورد. بسیاری از کارآفرینان ایرانی به آنچه که به دست آورده‌اند «قانع شده‌اند» و دیگر «خسته»اند. بهره‌وری بخش خصوصی نیز کافی نیست و مدیران صنایع ایران می‌بایست سخت‌تر کار کنند.
توضیح: در حالی که سخنان هویدا دربارهٔ نیاز به بهره‌وری بیشتر نیروهای کار در کل زمینه‌های اقتصادی بسیار به سخنان اخیر شاه در این خصوص نزدیک بود ولی انتقاد از بخش مدیریت، از سخنان شاه غائب ولی در این بحث مطرح بود.
۵. دولت: تغییرات کابینه کم‌اهمیت‌تر از تغییرات درون دولت توصیف شدند. بنا به نظر نخست‌وزیر، ادغام وزارتخانه‌های کشاورزی و معادن طبیعی و امور روستایی و تعاونی‌ها با یکدیگر گام منطقی است که با پشت سر گذاشتن نخستین مراحل اصلاحات ارضی و توسعهٔ کشاورزی به وجود می‌آید و در نهایت به سیاستی همگون‌تر در زمینه‌های کشاورزی سنتی و تجارت کشاورزی پیشرفته خواهد انجامید. نخست‌وزیر گفت که با احترام به وزارت دادگستری، دولت ایران قصد دارد که از بوروکراسی بکاهد و به روند دعوی قضایی سرعت بخشد. ساده و موثر کردن امور قضایی به وضوح مورد نیاز است.
توضیح: مدرنیزه کردن ساختار قانونی کشور به مرکز توجه بدل شده است، زیرا بخش سنتی و مدرن ایران هر دو از ساختار قانونی قدیمی و طاقت‌فرسا به تنگ آمده‌اند.
۶. هویدا در سخنانش بر قصد دولت ایران بر تکیه بیشتر به بخش خصوصی اشاره کرد. پس از آنکه به طور مختصر به نقش دولت در راه‌اندازی برخی برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها پرداخته شد. نخست‌وزیر گفت: «دولت قصد ندارد تا به وظایف خاص دورهٔ گذار ادامه دهد.» موضوع مشابهی که به مبحث تمرکززدایی نیز نفوذ کرده است - ایجاد توازن میان مرکز و شهرستان‌ها و استفادهٔ مؤثرتر از منابع توسط شهروندان. نخست‌وزیر اصلی‌ترین مشکل تمرکززدایی و توسعه را تغییر رفتار افراد جامعه برشمرد: «شما نمی‌توانید یک جامعه اقتصادی مدرن داشته باشید در حالی که ساختار فکری افراد به قرون وسطی تعلق دارد.» مسالهٔ مهم این است که تحولات رفتاری با تغییرات اقتصادی هماهنگ باشند. زمانی دولت مجبور بود که نیاز‌های جامعه را برآورده سازد، ولی اکنون زمان آن فرا رسیده تا به شوراهای محلی مسئولیت بیشتری در زمینهٔ تخصیص منابع داده شود.
نخست‌وزیر گفت در این رابطه دولت و مردم با واسطهٔ حزب رستاخیز با یکدیگر همکاری خواهند داشت تا اطلاعات و هماهنگی‌های لازم صورت پذیرد. دربارهٔ آیندهٔ حزب رستاخیز، هویدا از همکارش جمشید آموزگار یاد کرد که به تازگی به دبیرکلی حزب انتخاب شده و بسیار مورد احترام نخست‌وزیر است.
توضیح: در طول مدت مصاحبه، به خصوص در مبحث دولت و تمرکززدایی، هویدا سخنان شاه را دربارهٔ تغییر رفتار و گرایش‌های مردم، تکرار کرد. سخنان نخست‌وزیر دربارهٔ رفتارهای قرون وسطایی نخستین باری است که توسط یک مقام ارشد دولتی مطرح می‌شود و مساله‌ای که بسیاری آن را سد راه توسعه می‌شمرند، مطرح می‌کند.
۷. هزینه‌های دولت: نخست‌وزیر خاطرنشان کردند که شاه دستور داده است تا هزینه‌های دولت به میزان ۱۵ تا ۲۵ درصد کاهش بیابد «به جز وزارتخانه‌هایی که به پزشکان و معلمان احتیاج دارند.»
بهره‌وری بیشتر در بخش مدیریت دولتی مهم‌ترین هدف دولت است. ادغام شاخه‌های مختلف وزارت پست، تلگراف و تلفن در شهرستان‌های مختلف آغاز شده است و فرمانداران بخش‌های مختلف آزادند تا هر تعداد اداره‌ای را که لازم می‌دانند با یکدیگر ادغام کنند. در نتیجه کنترل و نظارت بیشتری بر بودجهٔ هزینه‌های دولت صورت خواهد گرفت. هزینه‌های کنونی قطع خواهند شد و هر اداره‌ای موظف است تا «کار بیشتری را با هزینه‌های اجرایی کمتر انجام دهد». کاهش هزینه‌های اجرایی از بودجهٔ توسعه صورت نمی‌گیرد.
۸. آموزش: نخست‌وزیر تاکید کرد که ارزش‌های انسانی در جامعه تکنولوژیک می‌بایست حفظ شود: «هدف اصلی حفظ و غنی ساختن هویت فرهنگی ماست که بدون وجود آن، همانند غریبه‌ای در کشور خود خواهیم بود.» او همچنین بر نیاز به ارزش‌های معنوی در آموزش تاکید کرد و اینکه این ارزش‌ها باید دانش‌آموزان را برای تغییرات سریع دنیای مدرن آماده سازند.
توضیح: نخست‌وزیر ایدهٔ جدیدی را مطرح نکرد ولی به نظر می‌رسد که بیشتر از همیشه بر ترکیب آموزش تکنولوژی مدرن با میراث فرهنگی و توسعهٔ هماهنگ با آموزش برای تطابق با جهان در حال تغییر، تاکید دارد.
منبع: ویکی‌لیکس
نظر شما :