سیاست عراق استفاده از سلاح شیمیایی در خاک خود است
سند ۷ (الف) - برنامه شیمیایی عراق؛ اهداف و انگیزه‌ها
تاریخ ایرانی: به تازگی اسنادی از طبقه‌بندی محرمانه سیا (سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا) خارج شده‌اند که نشان می‌دهند ایالات متحده از استفاده عراق از سلاح‌های شیمیایی در طول جنگ با ایران اطلاع داشته و با این وجود کمک‌های نظامی و اطلاعاتی در اختیار صدام حسین می‌گذاشت. «تاریخ ایرانی» بنا به اهمیت این موضوع، ترجمۀ متن کامل همۀ اسناد جدید را منتشر می‌کند؛ این اسناد را وبسایت نشریه فارین پالیسی روز ۲۶ اوت (۴ شهریور) امسال همراه با گزارشی در این باره منتشر کرده است.
در این سند، انتهای همهٔ بندهای متن برچسبی کوچک چسبانده‌اند و چیزی را حذف کرده‌اند که احتمالا امضای نویسنده برای تایید و تاکید پایان یافتن آن بند بوده نه چیزی از مطالب سند. به این دسته از حذفیات در ترجمه اشاره نشده است.
***
سند شمارۀ ۷ [مشاهدۀ اصل سند]
خیلی محرمانه
مدیریت اطلاعات
چشم‌انداز برنامهٔ تولید سلاح‌های شیمیایی عراق
ارزیابی اطلاعاتی
[در ادامهٔ این صفحه تکه‌هایی حذف شده]
چشم‌انداز برنامهٔ تولید سلاح‌های شیمیایی عراق
[ارزیابی‌هایی عمده و اصلی: اطلاعات به دست آمده تا ۱۵ نوامبر ۱۹۸۴ در این گزارش استفاده شده‌اند.]
استفادهٔ موفق عراق از سلاح‌های کشندهٔ شیمیایی در جریان جنگی کلاسیک، نقطهٔ اوج تلاش‌های بیست سالهٔ بغداد برای دستیابی به چنین سلاح‌هایی یا توسعهٔ آن‌ها است. یک دههٔ گذشته به رغم اختلافات سیاسی عظیم [داخلی] و تحریم‌های اقتصادی برای ممانعت از دستیابی به فن‌آوری‌های لازم، شاهد تلاش مستمر و نظام‌مند آن‌ها برای توسعهٔ توان تولید سلاح‌های شیمیایی در پیشرفته‌ترین صورتش بوده. برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی سرمایه‌گذاری‌ای کمابیش ارزان بوده برای عراق. بنا به برآورد ما، هزینهٔ کل این برنامه طی یک دههٔ گذشته کمی بیشتر از ۲۰۰ میلیون دلار بوده، کمتر از ۲ درصد کل هزینهٔ نظامی عراق طی همین دوره. این برنامه کمابیش همان قدر دلار و تحقیقات و تلاش برای توسعه می‌طلبد که برنامهٔ هسته‌ای عراق.
عراق توانسته کمک‌های لازم برای تحقیق، آموزش و فن‌آوری تولید را از شوروی، کشورهای اروپای غربی و دیگر منابع موجود در خاورمیانه بگیرد. به نظر ما بدون این کمک‌های خارجی، به خصوص از طرف کشورهای اروپای غربی، عراق نمی‌توانست برنامهٔ توسعهٔ سلاح‌های شیمیایی‌اش را توسعه بدهد، به خصوص کمک شرکت [نام حذف شده] متعلق به آلمان غربی بسیار مهم و حیاتی بوده. [نامی حذف شده] تخصص‌ها و تجهیزات فنی را تامین و عقد قراردادهای عراق با دیگر شرکت‌های تامین‌کنندۀ آلمان غربی را تسهیل کرد. به رغم نقش سنگین و مستمر شوروی در برنامه‌های شیمیایی دفاعی عراق، به باور ما آن‌ها از اواسط دههٔ ۱۹۷۰ دیگر نقشی در تلاش‌های عراق برای توسعهٔ سلاح‌های شیمیایی‌اش نداشته‌اند. در آن برهه عراقی‌ها به دلیل نارضایتی‌شان از قیمت‌ها و تجهیزات شوروی و همچنین به این دلیل که حمایت‌ها و پشتیبانی کافی از سوی شرکت‌هایی متعلق به آلمان غربی داشتند، شوروی را از برنامهٔ تسلیحاتی‌شان کنار گذاشتند.
به اعتقادم برنامهٔ تولید سلاح‌های شیمیایی عراق آن‌قدری پیشرفت کرده که بتواند دیگر کمابیش از فشارهای خارجی مصون باشد. تلاش‌های ایالات متحده برای ممنوع کردن فروش تجهیزات و مواد شیمیایی اولیه، روند برنامهٔ عراق برای تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی را کند و هزینه‌های بیشتری به این کشور تحمیل خواهد کرد اما احتمالا روند کار متوقف نخواهد شد. الان اغلب تجهیزات تولید موجودند. عراق دارد از چندین شرکت پوششی و دولت‌های عرب دوستش برای دور زدن ممانعت‌ها و تحریم‌های غرب در مورد مواد شیمیایی اولیه استفاده می‌کند. به علاوه، به اعتقاد ما اگر تحریم‌های غرب کارگر بیافتد و عراق دیگر نتواند تدارکات لازمش را از اروپای غربی به دست بیاورد، باز هم می‌تواند یک بار دیگر برای تامین همه چیز غیر از مادهٔ شیمیایی نهایی به اتحاد جماهیر شوروی و اروپای شرقی رو کند و تا حدی هم موفق باشد.
جنگ‌افزارهای شیمیایی احتمالا نقشی روزافزون در جنگ ایران و عراق ایفا خواهند کرد. عراقی‌ها در استفاده از سلاح‌های شیمیایی طی سه نبرد مجزا موفق بوده‌اند، نبردهایی که آغازشان در اوت سال ۱۹۸۳ بود و در صورت حملهٔ عظیم دیگری از سوی ایران این بار در ابعادی گسترده از سلاح‌های شیمیایی استفاده خواهند کرد. چون عراق ذخیرهٔ سلاح‌های شیمیایی بیش از این‌ها و تجارب بیشتری در استفاده از آن‌ها دارد، برای ایران بسیار دشوار خواهد بود حملاتی در مقیاس وسیع به سمت خاک عراق انجام بدهد. در نتیجه به اعتقاد ما ایران هم دارد تلاشی گسترده برای توسعهٔ سلاح‌های شیمیایی خودش می‌کند.
بنا به برآورد ما عراقی‌ها چند هزار بمب و توپ پرشده از مادهٔ خردل موجودی دارند. احتمالا چند صد تا هم بمب پرشده از مادهٔ گازی محرک اعصاب دارند. این موجودی تا اواخر سال ۱۹۸۵ قاعدتا باید بسیار بیش از این‌ها افزایش یابد، تا جایی که فقط حملهٔ هوایی اسرائیل به تاسیسات اصلی تولید [این سلاح‌ها] می‌تواند جلوی این روند را بگیرد. بنا به برآورد ما عراق می‌تواند در تاسیسات اصلی تولیدش در سامرا روزانه حداکثر ۳ تا ۶ تُن مادهٔ خردل و ۱ تا ۲ تُن مادهٔ گازی [محرک اعصاب] تولید کند. سارین، نسل دوم مواد محرک اعصاب، هم دارد در حجمی نامعلوم تولید می‌شود. نرخ تولید مواد خردل و گازی در تاسیسات تحقیق و توسعهٔ سلمان پاک هم معلوم نیست اما آشکارا کمتر از سامرا است.
عراقی‌ها محتاط و مراقب بوده‌اند فقط وقت‌هایی که ایرانی‌ها در خاک عراق هستند، از سلاح‌های شیمیایی استفاده کنند. به باور ما عراق در استفاده از سلاح‌های شیمیایی بیرون از محدودهٔ مرزهای خودش خویشتن‌داری خواهد کرد، به خصوص در برابر اسرائیل و سوریه که خودشان انبارهای سلاح‌های شیمیایی و تجهیزات دفاعی کافی دارند.
جار و جنجال‌هایی که استفادهٔ عراق از سلاح‌های شیمیایی به پا می‌کند و کمابیش مقرون به صرفه بودن این سلاح‌ها، کشورهای جهان سومی دیگری را وسوسه خواهد کرد خیز بردارند به سمت دستیابی به سلاح‌های شیمیایی. ارادهٔ عراق احتمالا به تامین سلاح‌های شیمیایی یا فن‌آوری [تولید آن‌ها] برای کشورهای عرب دوستش خواهد بود، اگرچه بعید است بعضی کشور‌ها، مشخصا اردن و عربستان سعودی، به دنبال چنین سلاح‌هایی باشند.
تلاش‌ها برای متوقف کردن برنامه‌های تولید سلاح‌های شیمیایی کشورهای خارجی باید پیش‌تر و در مرحلهٔ توسعهٔ فن‌آوری صورت بگیرد. تجربهٔ عراق نشان می‌دهد به محض اینکه تجهیزات عمده و اصلی در اختیار گذارده شدند، تامین‌کنندگان [مواد و تجهیزات لازم دیگر] مانع از هرگونه تدابیر نظارتی کارآمدی می‌شوند تا بتوانند نقششان را در آن برنامه تا به آخر ایفا کنند.
فهرست
ارزیابی‌هایی عمده و اصلی
خاستگاه‌ها و انگیزه‌ها
پیشرفت برنامه
توان و تاسیسات تولید
هزینهٔ برنامه
وابستگی به منابع خارجی
استفاده از مواد شیمیایی در جنگ با ایران
تحریم‌های غرب
اهداف آتی محتمل سلاح‌های شیمیایی عراق
چشم‌اندازهای آینده
دلالت‌ها و نتایج [ماجرای عراق] برای ایالات متحده
پیوست‌ها
آ. هزینهٔ برنامه
ب. مقایسهٔ برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی با دیگر برنامه‌های نظامی عراق
پ. [حذف شده]
خاستگاه‌ها و انگیزه‌ها
برنامهٔ جنگی شیمیایی عراق ریشه در تاسیس یک مدرسهٔ دفاع شیمیایی در سال ۱۹۶۱ دارد. سال ۱۹۶۴ عراق یک لشکر شیمیایی تاسیس کرد که شاخه‌ای مجزا از ارتش شد. از آن زمان انگیزهٔ بغداد در تلاش برای دستیابی به سلاح شیمیایی، یکی تصورش از تهدیدهای نظامی است، به خصوص تهدید‌ها از طرف اسرائیل و ایران و دیگری تمایل عراق به ایفای نقشی عمده در خاورمیانه. جنگ فعلی با ایران، به عراق عزمی حسابی برای تداوم و تسریع برنامه‌اش داده است. تمرکز عراق ابتدا روی راه‌اندازی یک برنامهٔ جنگی شیمیایی به قصد دفاع، دستیابی به تجهیزات و آمادگی‌های لازم از طریق اتحاد جماهیر شوروی، و پیشبرد طرح‌هایی روشمند برای استفادهٔ تهاجمی از مواد [شیمیایی] کنترل نشده بود.
اولین اشارات مشهود به طرح‌های عراق برای تولید سلاح‌های شیمیایی در سال ۱۹۶۶ بود. [چند سطر حذف شده]
متعاقب جنگ سال ۱۹۶۷ اعراب با اسرائیل، عراق کم‌کم تهدید استفاده از سلاح‌های شیمیایی از سوی اسرائیل را حس کرد، اگرچه در طول نبرد هیچ استفاده‌ای از هیچ سلاح شیمیایی‌ای نشد. [دو سطر حذف شده] ارزیابی رئیس واحد اطلاعات نظامی این است که اسرائیل سلاح شیمیایی دارد و در نتیجه لازم است عراق هم به‌سان ابزاری بازدارنده به سلاح شیمیایی دست یابد. به علاوه، عراقی‌ها به این نتیجه رسیدند که اسرائیل هدفی «خوب» برای سلاح‌های شیمیایی عراق خواهد بود و تصمیم گرفتند دور دنیا را بگردند و ببینند جایی سلاح شیمیایی فروشی موجود هست یا نه.
به علاوه، اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده هم در دههٔ ۱۹۶۰ سخت به دنبال پیشبرد [فن‌آوری] سلاح‌های شیمیایی بودند. کشورهای عرب دیگری چون مصر و سوریه هم در تلاش برای دستیابی به سلاح‌های شیمیایی بودند. به اعتقاد ما رهبران نظامی عراق از این برنامه‌ها و تلاش‌ها باخبر بودند؛ و علاقه‌شان به دستیابی به سلاح‌های شیمیایی تا حدی از وجود این برنامه‌ها می‌آمد. برآورد این است که تا سال ۱۹۶۸، طرح عراق برای پیشبرد برنامهٔ تولید کامل و تمام‌عیار ماده [شیمیایی] به رسیدن به مواد خام شیمیایی [لازم برای تولید سلاح] منجر شد و خرید تجهیزات دفاعی دیگری از اتحاد جماهیر شوروی هم در دست اقدام بود. [یک سطر حذف شده] یک تحقیق نظامی تکمیل‌شده در سال ۱۹۷۰ پیشنهاد کرد زیر نظر وزارت دفاع یک مرکز تولید سلاح‌های شیمیایی تاسیس شود و اینکه مواد خام لازم برای تولید تمام‌عیار مواد شیمیایی با اهداف دفاعی هم تامین شود.
سال ۱۹۷۲ تحقیق و تلاش برای توسعهٔ سلاح‌های جنگی شیمیایی در مؤسسهٔ پژوهش‌های مهندسی عراق و تحت هدایت شوروی آغاز شد. شوروی‌ها هم تجهیزات و هم آموزش‌های لازم را برای مهندسان عراقی فراهم کردند. مقادیر اندکی مادهٔ گازی محرک اعصاب و دیگر مواد شیمیایی هم با اهدافی تجربی تولید شد. اوایل دههٔ ۱۹۷۰ شوروی‌ها شروع کرده بودند به تامین حجم زیادی تجهیزات جنگی شیمیایی مدرن برای ارتش عراق.
در اواسط دههٔ ۱۹۷۰، ثبات سیاسی و پایان ناآرامی‌های کرد‌ها دست و پای عراق را آزاد کرد تا بتواند با خیالی راحت دست به تلاش‌هایی گسترده برای برنامه‌هایی بلندمدت در زمینه‌های مختلف بزند، از جمله در زمینهٔ جنگ‌افزارهای شیمیایی. [نیم سطر حذف شده] بسیاری از دیگر طرح‌های مهم عراق هم در اواسط دههٔ ۱۹۷۰ شروع شدند، از جمله افزایش عمدهٔ توان تسلیحاتی معمولشان، راه‌اندازی صنعت تولید عمدهٔ سلاح در داخل کشور، برنامهٔ هسته‌ای عراق و بسیاری طرح‌های عظیم با محوریت توسعهٔ اقتصادی.
به گمان ما همزمان با این‌ها انگیزه‌های عراق برای پیشبرد برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی‌اش قوی‌تر شد. عملکرد ضعیف عراق در طول جنگ سال ۱۹۷۳ اعراب و اسرائیل ــ نخستین نمایش واقعی توان جنگ کلاسیک مستمرش ــ و تمایل ابراز شده‌اش به ایفای نقشی عمده‌تر در نبردهای آتی با اسرائیل، جرقهٔ تلاشی فراگیر را برای بهبود قابلیت‌های نظامی عراق زد. به علاوه، ایران، دیگر دشمن نظامی بالقوهٔ عراق هم در اواسط دههٔ ۱۹۷۰ شروع به بالا بردن عمدهٔ توان تسلیحاتی‌اش کرد. همچنان که ایران داشت نیروهای مسلحش را مدرن می‌کرد، رهبران عراق آشکارا ابراز نگرانی می‌کردند که دارند عقب می‌مانند و خودشان هم شروع کردند به بالا بردن توان تسلیحاتی‌شان. در کنار این، افزایش قیمت نفت متعاقب نبرد سال ۱۹۷۳ اعراب با اسرائیل درآمد عراق را هم بالا برد، درآمدی که به واسطهٔ آن روند بالا بردن توان نظامی‌اش را پی گرفت، از جمله برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی‌اش را. نفت توان اقتصادی و درآمد لازم برای دسترسی عراق به فن‌آوری‌ای غربی را مهیا کرد که معمولا تولیدکنندگانشان از ارائه دریغ داشتند.
پیشرفت برنامه
[یک سطر حذف شده] رهبران عراق سال ۱۹۷۳ تصمیم گرفتند یک برنامهٔ کامل و تمام‌عیار تولید سلاح‌های شیمیایی را پیش ببرند. سال بعدش برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی از واحد اطلاعات حزب بعث حاکم گرفته و محول شد به سازمانی به ظاهر غیرنظامی، سازمان «خدمات مهندسی عمومی». دو سازمان پوششی برنامه‌های پژوهشی و توسعهٔ طرح را راه‌اندازی کردند، مؤسسهٔ الحسن و بنیاد حسن ابن الهیثم. مؤسسه و بنیاد سازمان‌هایی بودند پوششی برای ارتباط گرفتن با شرکت‌های تجاری غربی به قصد دستیابی به اطلاعات فنی و تجهیزات خاص لازم برای آغاز کردن اقدامات برنامه‌های پژوهشی و توسعهٔ طرح. ارتباطات اولیه با شرکت‌های تجاری غرب اروپا را هم به قصد ایجاد و راه‌اندازی تاسیساتی مرکزی برای تولید سلاح‌های شیمیایی برقرار کردند.
اواخر سال ۱۹۷۴ بود که عراق از طریق شرکت‌هایی فرانسوی و بریتانیایی به سازه‌های تولیدی مهمی و از طریق مؤسسه‌ای سوئیسی به مواد شیمیایی اولیه برای تولید حجم اندکی مادهٔ خردل دست یافت. به اعتقاد ما این تجهیزات در تاسیسات تحقیق و توسعه‌ای در سلمان پاک در حدود بیست کیلومتری جنوب بغداد نصب و سوار شده‌اند. ساخت و ساز این تاسیسات اوایل سال ۱۹۷۵ شروع شد و آغاز بهره‌برداری از این تجهیزات احتمالا در اواسط سال ۱۹۷۷ بود. ساخت و ساز یک مجموعهٔ کامل تولیدی هم در سال ۱۹۷۵ در حدودا هفتاد کیلومتری شمال‌شرق بغداد، جایی نزدیک شهر سامرا شروع شد.
مجموعهٔ سامرا تاسیسات مرکزی برای برنامهٔ تولید مواد اصلی جنگ‌افزارهای شیمیایی عراق است. بنیاد عمومی سعد (که نمی‌دانیم مخفف چیست) مسوول نظارت بر ساخت و ساز این تاسیسات است. سعد از زیرمجموعه‌های «سازمان دولتی صنایع فنی» است و هر دو هم سازمانی‌هایی به ظاهر غیرنظامی‌اند که وزارت صنایع اداره‌شان می‌کند. «سازمان دولتی صنایع فنی» سازمانی پوششی است که برای نظارت بر برنامه‌های تولید تسلیحاتی عراق راه افتاده و مستقیما تحت فرمان فرماندهٔ واحد صنایع نظامی در وزارت دفاع است. سال ۱۹۸۰ رئیس «سازمان دولتی صنایع فنی» یک ژنرال عراقی ارتش بود به نام [نام حذف شده].
سال ۱۹۷۸ مدیریت و هدایت این برنامه منتقل شد به واحد مدیریت جنگ‌افزارهای شیمیایی در وزارت دفاع (نگاه کنید به جدول شمارهٔ یک). دو سال بعد‌تر با همکاری وزارت صنایع شیمیایی، «مؤسسهٔ دولتی تولید سموم ضدآفات» به منزلهٔ سازمانی پوششی برای ادارهٔ تاسیسات و جفت و جور کردن مادهٔ شیمیایی اولیه برای تولید مادهٔ شیمیایی اصلی راه‌اندازی شد.
[نیم سطر حذف شده] در اواسط دههٔ ۱۹۷۰ مؤسسات درگیر در برنامه، با همکاری گسترده و تمام‌عیار کشورهای اروپای غربی، به خصوص آلمان غربی، شروع کردند به حذف تدریجی همکاری محدود شوروی از برنامه. اواخر سال ۱۹۷۶ هیاتی از مهندسان شوروی به بغداد رفتند تا به منظور عقد قراردادی برای طراحی و ساخت آزمایشگاه مرکزی تولید مادهٔ لازم جنگ‌افزارهای شیمیایی مذاکره کنند. اما عراقی‌ها مذاکره را به دلیل قیمت و مشخصات تجهیزات [روس‌ها] و ترسشان از اینکه شوروی تجهیزات کهنه و از کارافتاده بهشان بدهد، قطع کردند. به علاوه، مجموعهٔ سامرا هم در دست ساخت بود و بغداد دیگر نیازی به شوروی نداشت. سال ۱۹۷۸ اتحاد جماهیر شوروی زیر بار تامین نمونه‌های مادهٔ محرک اعصابی نرفت که عراقی‌ها برای راه انداختن تولیدشان و رسیدن به کیفیتی استاندارد می‌خواستند. به نظر می‌آید این زیر بار نرفتن باعث شد همکاری مستقیم شوروی در برنامهٔ عراق برای تولید سلاح‌های شیمیایی، کامل قطع شود، اگرچه شوروی کماکان به شدت در تلاش‌های عراق برای دستیابی به تجهیزات دفاعی شیمیایی همکاری می‌کرد.
گاهشمار پیشرفت برنامهٔ تولید سلاح‌های شیمیایی عراق
۱۹۶۱- مدرسهٔ دفاع شیمیایی تاسیس شد.
۱۹۶۴- لشکر شیمیایی عراق به منزلهٔ شاخه‌ای مجزا از ارتش تاسیس شد.
۱۹۶۶- عراق از اعراب می‌خواهد امکان تامین مواد شیمیایی برای این کشور جهت تولید موادی سمی را بررسی کنند.
۱۹۶۸- رئیس واحد اطلاعات نظامی عراق پیشنهاد توسعهٔ تولید سلاح‌های شیمیایی را جهت استفاده علیه اسرائیل می‌دهد.
۱۹۷۰- تحقیق نظامی پیشنهاد تاسیس مرکزی پژوهشی برای تولید سلاح‌های شیمیایی می‌دهد.
۱۹۷۲- اقدامات پژوهشی و عمرانی در مؤسسهٔ پژوهش‌های مهندسی عراق شروع شد. تحت نظارت و هدایت شوروی، مقادیر اندکی مادهٔ گازی محرک اعصاب تولید شد.
۱۹۷۴- عراق از طریق شرکت‌های فرانسوی و بریتانیایی سازه‌های تولیدی مهمی و از طریق سوئیس مواد اولیهٔ شیمیایی به دست می‌آورد.
۱۹۷۵- ساخت و ساز‌ها در تاسیسات تحقیق و توسعه‌ای در سلمان پاک و در مجموعهٔ تولیدی کامل و تمام‌عیاری در سامرا آغاز می‌شود. برای سرپرستی روند کار، یک ژنرال بازنشستهٔ مصری استخدام شد.
۱۹۷۶- عراقی‌ها مذاکرات با شوروی را بر سر طراحی و ساخت مجموعه‌ای تولیدی قطع می‌کنند.
۱۹۷۷- کارخانهٔ تولید آزمایشی سلمان پاک کامل شد و به بهره‌برداری رسید.
۱۹۷۸- شوروی زیر بار تامین نمونه‌های مادهٔ محرک اعصاب نمی‌رود.
۱۹۸۰- بخش عمده‌ای از تاسیسات سامرا کامل می‌شود اما تجهیزات موجود برای تولید در حجم بالا ناکافی‌اند.
۲-۱۹۸۱- قراردادهایی بسته می‌شود با شرکت‌هایی متعلق به آلمان غربی برای نصب تجهیزاتی الحاقی در سامرا. عراق از مواد شیمیایی غیرکشنده علیه ایرانی‌ها استفاده می‌کند.
۱۹۸۳- عراق به میزانی محدود از مادهٔ خردل علیه ایران استفاده می‌کند.
۱۹۸۴- عراق در نزدیکی بصره استفادهٔ گسترده‌ای از مادهٔ خردل و استفاده‌ای محدود از مادهٔ گازی محرک اعصاب علیه نیروهای ایرانی می‌کند.
[عنوان این بخش و یک تکهٔ چند سطری حذف شده]
تصمیم به ارتقا و گسترش برنامهٔ تولید حاصل عقد قراردادهایی در سال‌های ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲ بود با شرکت‌هایی متعلق به آلمان غربی برای دریافت تجهیزات و مهندسی بیشتر.
سفارش‌ها از طرف «مؤسسهٔ دولتی تولید سموم ضدآفات» بود که نشان می‌دهد عراقی‌ها از این فرایندهای مجوزدارشان در تلاش برای تولید سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌کنند. [چند سطر حذف شده]
عراقی‌ها همچنین در ژوئیهٔ ۱۹۸۲ قرارداد راه‌اندازی چند آزمایشگاه شیمیایی با سوئیس برای تولید مادهٔ گازی محرک اعصاب بستند. به باور ما تجهیزات تولید این مادهٔ گازی در تاسیسات سامرا نصب شدند. به رغم برخی مشکلات اولیه در روند پیشرفت کار، این تجهیزات اکنون به بهره‌برداری رسیده‌اند و به عراق توانایی تولید مادهٔ گازی محرک اعصاب داده‌اند. (عراقی‌ها در مارس ۱۹۸۴ از این مادهٔ گازی علیه ایرانی‌ها استفاده کردند.)
مشکلات اولیه در روند پیشرفت کار زمانی هویدا شد که عراقی‌ها در نوامبر ۱۹۸۲ گلوله‌های توپی حاوی مادهٔ گازی تولید خودشان را به سمت اهدافی حیوانی شلیک کردند و آزمایش‌ها موفق از آب درآمد. عراقی‌ها به این نتیجه رسیدند که فرایند تولید مادهٔ گازی‌شان درست نیست و فرمولاسیون شیمیایی‌شان خطایی دارد. فرماندهٔ برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی عراق درجا سفری کرد به مصر تا با همتا‌یانش در برنامهٔ تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی مصر دیدار و از آن‌ها برای تولید مادهٔ گازی کمک بگیرد. دیدار هیات مصری از تاسیسات سامرا در اوایل سال ۱۹۸۳ ما را به این نتیجه می‌رساند که مصری‌ها کمک درخواستی را به عراق کردند.
جدول شمارهٔ یک
نهادهای عراقی درگیر در تولید جنگ‌افزارهای شیمیایی عراق
نظر شما :