بقایی: بقایای ارتش کمبوجیه را برمی‌گردانیم
***
راجع به بم، ماجرای از بین رفتن بقایای آن بچه‌ها در دیوارها چیست؟
موضوع مربوط به دوره ما نیست. اما چند سال پیش یکی از باستان شناسان گفت که بچه‌هایی را پیدا کرده. بیش از هفت هشت سال پیش این اتفاق افتاد و گویا خوب از اینها نگهداری نشده و اجساد آسیب دیده است. معاونت پژوهش‌ها دستور داده که از مجرای قانونی قضیه را پیگیری کنند، طبق گزارشی که به من داده شد، این باستان‌شناس، هیچ مستندی درباره این پژوهش‌ها ارائه نکرده بود. ما مجبور شدیم از طریق یک متولی باستانشناسی موضوع را پیگیری کنیم. البته هیچ سابقه مکتوبی در مرکز پژوهش‌های باستانشناسی، درباره این موضوع موجود نیست و همه چیز در حد همین گزارشات عمومی‌است. و خب این هم یکی از ضعف‌های پژوهشکده ما بوده.
نداشتن اطلاعات و کم کاری پژوهشگاه یک بخش است که شما می‌گویید که ما مثلا مشکلی داشتیم و اینها ثبت نشده، اما واقعی بودن این خبر، بحث دیگری داست.
هفت هشت سال پیش یک سری جسد پیدا شد. اما همان زمان در شرایط بدی نگهداری شد و گویا مقداری از آنها بین رفته‌اند. منتها گزارش مستند و محکمی که از روند کشف اینها، نگهداری و اصلا این که چرا اینها را از محل کشفشان جابجا کردند، در دست نیست و محل سئوال است. می‌گویند که مسئول هیئت کاوش این مستندات را با خود برده است.
مسئول هیئت کاوش چه کسی بوده؟
نمی‌دانم دقیقا. اما ایرانی بوده.
و این اصلا پیگیری نشده؟
چرا الان پژوهشگاه در حال پیگیری این مسائل است که اینها را برگرداند. این هم متاسفانه از همان مسائلی بوده که طی سال‌های قبل در حوزه باستانشناسی کشور اتفاق می‌افتاده و متاسفانه حالا هیچ کسی متولی نیست تا پاسخی بدهد. فکر می‌کنم هشت سال پیش بوده. سال‌های 80، 81. الان تاریخ دقیقی ندارم ولی مربوط به آن سال‌های میراث فرهنگی و دوره‌های قبل بوده. ما خیلی وقت‌ها خیلی کاوش‌ها در کشور داشتیم اما متاسفانه سابقه دقیقی از آن وجود ندارد و اگر هم هست دست افراد هست.
موافقید وارد ماجرای ارتش کمبودجیه شویم. و داستان آن برادران دلال عتیقه ایتالیایی. بگویید که آن ماجرا چه شد؟ بالاخره ارتشی بود یا نه؟
خب حالا من یک واقعیتی را به شما اعلام بکنم. شاید تا الان ما سعی می‌کردیم این موضوع را پنهان نگه داریم که بتوانیم در مذاکراتمان از آن استفاده کنیم. در سفری که ما به مصر داشتیم متوجه شدیم که داستان آن ارتش صحت داشته. حدود دو سه سال قبل مدارک و مستندات آن کشف شده و اسنادش در موزه ملی مصر نگهداری می‌شود. این بر اساس گفته‌های یکی از کارکنان موزه ملی مصر است. اعلام شد که مستندات کاوشی آن هم هست و در همان موزه تاریخ قاهره نگهداری می‌شود. متاسفانه مسئولان وقت این موزه، خیلی تمایلی نداشتند که این موضوع فاش شود و خب دلیل سیاسی آن را هم می‌دانیم که چه هست. در سفری که در آن زمان داشتیم، در مورد این موضوع، خوب تحقیق کردیم و دیدیم که چنین چیزی صحت دارد و مبنایمان این بود که در معاملات بعدی، به صورت جدی در این موضوع وارد شویم. اما تحولات مصر اتفاق افتاد و فکر می‌کنم که حالا فرصت بهتری فراهم شد، چون شاید شرایط تغییر کند. فکر می‌کنم شاید شرایط سیاسی آن زمان بر این داستان سایه انداخته بود. به هر حال ما آنجا متوجه شدیم و اطلاعاتی پیدا کردیم درباره این که کدام یک از باستان شناسان مصری چه مستنداتی کشف کردند.
خب چه چیز کشف کردند؟
اینها دیگر بماند.
حالا یک نمونه‌اش را بگویید.
نمی‌گویم چون سیاستمان اقتضا می‌کند. همان موقع هم مطرحش نکردیم.
آن زمان مجموعه‌ای از اطلاعات منتشر شد که بناست اصلا توسط رئیس جمهور اینها خریداری شود، پیگیری شود. ماجرا چه بود؟
پیگیری بله ولی خریداری خیر.
خودتان ماجرا را شرح دهید بوی‍ژه اینکه بحث تاریخ هرودوت هم مطرح شد.
ما اصلا در مصر متوجه شدیم که غیر از مصر، آن زمان در لیبی تمدن خیلی پیشرفته‌ای بوده که حتی آن تمدن لیبی با تمدن مصر در تعامل و ارتباط بوده است. بعد که ایرانی‌ها می‌روند و آنجا را تصرف می‌کنند، در سودای تصاحب لیبی، لشکرشان به آن سمت حرکت می‌کند. آن جا گفتند که اینها یک مکانیزمی داشتند که چون می‌خواستند به صحرا بروند، شروع به حفر کانال می‌کنند. این کانال آب نیل را در مسیر حرکتشان جلو می‌آورد تا در صحرا دچار کم آبی نشوند. بعد که به وسط صحرا می‌رسند، یک جا طوفان شن می‌شود و اینها سنگر می‌کَنند و به داخل حفره‌هایی می‌روند که از طوفان شن در امان بمانند اما طوفان شن اینها را دفن می‌کند و بعد اینها در حفاری‌های باستان شناسی مربوط به لیبی با مصر، توسط باستان شناسان مصری به دست آمده.
یعنی بخشی از تاریخ ما به این دو کشور گره خورده که الان اوضاعشان خراب است؟
اینها آن چیزی است که به دست آمده که این مستندات بخشی‌اش در لیبی است. هم گزارشات و هم مستنداتش هر دو با هم، در موزه قاهره به صورت پنهانی نگهداری می‌شود.
سال آینده چه برنامه‌ای برای این ارتش دارید؟
نمی‌دانیم همه چیز به تحولات سیاسی این دو کشور بستگی دارد. موضوعات تاریخی با موضوعات سیاسی گره دارند. اینها را نمی‌توانیم نقض کنیم. اگر همان زمان این موضوع مطرح می‌شد، که چنین چیزی هست، شاید بحث‌های سیاسی مطرح می‌شد و بحث‌های فرهنگی به وجود می‌آمد.
پس دفاع از ارتش کمبوجیه در مصر برقرار است؟
بله. اصلا مسئول آن موزه -اسمش را نمی‌برم که برایش دردسر نشود- کاملا اطلاع دارند. در مورد موزه ملی ما صحبت کرد و خودش حتی این مسئله را پرسید. پرسیده شد که آیا دراین باره شما اطلاعاتی در موزه تان دارید و خودشان توضیح دادند که چنین چیزی هست. بعدا بخشی از آن بقایا را ایتالیایی‌ها به دست می‌آورند و جالب اینجاست که کسی این موضوع را رد کرد که خودش یابنده بخشی از این اطلاعات بود و گزارشات را خودش نوشته بود. این موضوع در آن جا برای ما خیلی جالب بود، شخصی که این اطلاعات را به ما منتقل می‌کرد و می‌گفت که در مخزن‌های ما اطلاعاتش هست.
ولی وقتی قضیه جدی شد زد زیرش!
اصلا قرار بود روز بعد ما به موزه مراجعه کنیم و اختصاصی رئیس موزه ملی این مستندات را از نزدیک ببینند. اما متاسفانه روز بعد، من فکر می‌کنم که آنها موضوع را در بین خودشان منتفی کردند و این ملاقات انجام نشد.
چرا؟
ما متقاضی بودیم، طرف مقابل مخالفت کرد.
و الان آنها در چه موضعی‌اند؟
نمی‌دانم.
جریان رابطه با مصر چه شد؟ شما سفر کردید و ما گمان کردیم که بناست این مشکل حل شود.
تفاهمنامه‌ای که ما داریم، تفاهمنامه هوایی است، هیچ ارتباطی به شرایط دولت‌ها ندارد. هر دو کشور اگر بخواهند با یکدیگر ارتباطات هوایی داشته باشند، می‌توانند. درواقع سازمان‌های حمل و نقل فرودگاهی دو کشور باید در زمینه فرودگاهی یک قرارداد حمل و نقل امضا کنند و متناسب با آن بعدا شرکت‌های هواپیمایی با هم قرارداد می‌بندند. قراردادی که ما بستیم، موافقتنامه مادر و اصلی است. هر زمان رفت و آمد بین دو کشور قرار باشد انجام شود، شرکت‌های هواپیمایی باید از آن موافقتنامه پیروی کنند که خب حالا آن موافقت نامه موجود است.
الان با توجه به تحولات مصر، احساس می‌شود شرایط به قدری تغییر کرده که حداقل به لحاظ گردشگری، ارتباط برقرار کنیم.
شرایط کنونی خاورمیانه شرایط خاصی است. تکلیف مصر که تقریبا مشخص است. باید صبر کرد. هنوز نمی‌دانیم. نمی‌شود با قطعیت چیزی گفت. به هرحال اوضاع الان مصر، اوضاع با ثباتی نیست.
انگار کلید مصر دست شما است؟!
اگر نظر من باشد، به نظرم هنوز باید صبر کرد. چون هنوز اوضاع مصر ثبات پیدا نکرده است. تازه یک دولت دیکتاتور بعد از سی سال رفته و تا انتخابات برقرار شود و دولت مردمی سرکار بیاید، باید صبر کنیم و برای قضاوت زود است. من خودم شخصا از تحولات اخیر مصر خوشحالم. خوشحالم که آن سیستم تغییر کرد. اصلا آن سیستم یک نگاه منفی داشت نسبت به جمهوری اسلامی ایران. مثلا همین که موضوع عادی تاریخی را پنهان کرده بودند و باز تاکید می‌کنم، جالب این جاست، کسی که اینها را تکذیب کرده بود کسی بود که می‌گفتند گزارشات را خودش نوشته و دست نوشته مشاهداتش موجود است. اگر فرصت می‌شد و ما این اشیا را از نزدیک می‌دیدیم، خوب بود ولی متاسفانه روز بعد که مراجعه کردیم، ملاقاتی اتفاق نیفتاد. آن زمان که از سفر برگشتیم موضوع را اعلام نکردیم چون سیاستمان این بود که ارتباط را آرام آرام پیش ببریم. تا به جایی برسیم که آنها را مجاب کنیم جدی با قضیه برخورد کنند. حالا که این تحولات رخ داده، مفصل تر می‌توان راجع به آن صحبت کرد.
حالا با توجه به شرایط اخیر مصر و تونس، آیا ما توانستیم سهمی از سبد جذب گردشگران آنها داشته باشیم؟
ما برای نمایشگاه گردشگری آلمان که نمایشگاه مهمی در حوزه گردشگری در جهان است تلاش می‌کنیم که حضور فعالی داشته باشیم البته موانع زیادی داریم. مثلا یکی از موانع ویزاست. برای هنرمندان و مسوولان ما روی هم حدود 20 تا 30 ویزا لازم بود که فقط 12 نفر ویزا گرفته اند. اتفاقا اسپانسر امسال این نمایشگاه مصر بود. گویا میزبان آینده لهستان است. رقم هزینه‌ها هم خیلی سنگین است. 800 میلیون دلار به بالاست. برنامه ما این است که اگر بشود در این نمایشگاه خوب حضور پیدا کنیم و به دلیل همین تحولات بتوانیم گردشگری را که قبلا مقصدش مصر یا تونس بوده، به ایران جذب کنیم. منتها در گردشگری بحث‌های خیلی مفصل تری هست که الان فرصت طرحش نیست.
منبع: خبرآنلاین
نظر شما :