حامیان شاه به زور تظاهرات کردند

شیدا قماشچی

تاریخ ایرانی: روز ۲۰ فروردین ۱۳۵۷ (۱۰ روز پس از اربعین شهدای ۲۹ بهمن) تظاهرات حامیان سلطنت پهلوی در تبریز برگزار شد که جمشید آموزگار، نخست‌وزیر همراه با برخی وزرای خود در این «اجتماع وسیع و بزرگ مردم» به ادعای روزنامه‌ها شرکت کرد. طبق یکی از اسنادی که سایت ویکی‌لیکس منتشر کرده، کارمندان دولت و دانش‌آموزان تبریزی را به زور به این تظاهرات برده و در صورت غیبت آن‌ها را تهدید به اخراج یا مردودی در امتحانات کرده بودند.

***

تظاهرات حامیان حکومت در تبریز

[متن سند]

تاریخ: ۱۱ آوریل ۱۹۷۸

از: تهران، ایران

به: وزارت امور خارجه - لندن، بریتانیا

۱. کنسولگری تبریز گزارش‌های بیشتری از جو حاکم بر تظاهرات حکومتی که در روز ۹ آوریل در این شهر برگزار شد، ارائه می‌دهد. در میان جمعیت که بالغ بر چند صد هزار نفر می‌شد، تعدادی از افراد علی‌رغم میلشان حضور یافته‌اند. ظاهرا به کارمندان دولت در شهر و حومه‌ آن گفته شده که در این تظاهرات شرکت کنند در غیر این صورت شغلشان را از دست خواهند داد. تمامی مدارس نیز تعطیل بودند و به دانش‌آموزان اخطار داده شده که در صورت عدم حضور در این مراسم، در امتحانات آن فصل مردود خواهند شد.

۲. خشونت‌های پراکنده‌ای در دانشگاه‌های محلی به وقوع پیوست زیرا همزمان با برگزاری تظاهرات حکومتی، دانشجویان دست به اعتراض زدند. از سوی دیگر یک ضارب نا‌شناس در نزدیکی بازار در حالی که فریاد می‌زد «خمینی باید برگردد» به تخریب ماشین‌‌ها پرداخت. به گفته‌ شاهدان محلی، این حوادث اندک بودند و از محله‌های خاصی فرا‌تر نرفتند.

۳. در عین حال، مطبوعات امروز جزئیات بیشتری از سخنرانی نخست‌وزیر آموزگار گزارش کردند که اختصاص کمک‌های بیشتر دولت برای مناطق روستایی آذربایجان را وعده داده است. گزارش می‌شود که آموزگار در پاسخ به تظاهرات اخیر در تبریز و نارضایتی کشاورزان این منطقه، افزایش نیروی انسانی در زمینه‌ کشاورزی، بررسی قیمت محصولات کشاورزی، اختصاص وام به کشاورزان با تسهیلات بیشتر و مقررات کمتر و تشکیل اتحادیه‌ کشاورزان در تبریز را وعده داده است. انبارهای نگهداری محصولات کشاورزی با امکانات جدید، ۵ هزار واحد مسکونی برای کارگران، اختصاص بودجه‌ دولتی قابل توجه برای فاضلاب شهر تبریز از دیگر بخش‌های این سخنان بوده‌اند.

۴. توضیح: نخست‌وزیر در آگوست گذشته به این مقام رسید و نزد مردم کشور عهد کرد که مقامات دولتی دیگر وعده و وعید برای آینده نخواهند داشت. آموزگار پس از چندین ماه که نتوانست محبوبیتی کسب کند، عهد خود را زیر پا گذاشت. باید منتظر بود تا ببینیم که آیا مردم دیگر مناطق ایران نیز از تجربه‌ تبریز درس خواهند گرفت و برای جلب توجه دولت تلاش خواهند کرد تا از این طریق بودجه‌ دولتی به دست بیاورند.