جعفریان: ایرج افشار ایرانشناسی را به علمی مستقل تبدیل کرد
به گزارش خبرنگار مهر، مراسم گرامیداشت زنده‌یاد ایرج افشار عصر روز دوشنبه 23 اسفند با حضور نویسندگان، محققان و مسئولان مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.
در این مراسم سید کاظم موسوی بجنوردی رئیس مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، حجت‌الاسلام رسول جعفریان رئیس کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام سید محمود دعایی مدیر موسسه اطلاعات، حجت‌الاسلام سید مصطفی محقق داماد رئیس هیئت مدیره بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، رضا داوری اردکانی، فتح‌الله مجتبایی، احمد اقتداری، احمد منزوی، سید علی موسوی گرمارودی، هرمز همایون‌پور، کامران فانی، هوشنگ دولت آبادی، فتح‌الله مجتبایی، عبدالحسین آذرنگ، احسان نراقی، ژاله آموزگار، نوش‌آفرین انصاری، احمد مسجد جامعی، عباس عبدی، غلامحسین کرباسچی و دیگر دوستان و اعضای خانواده مرحوم افشار حضور یافتند.
سیدمحمدصادق سجادی، معاون پژوهشی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی که مدیریت اجرای این مراسم را بر عهده داشت در ابتدای این مراسم گفت: استاد افشار در یادداشتی که به آقای بجنوردی ریاست مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی نوشته است کتابخانه شخصی خود را به مرکز اهدا کرده و نوشته است: "در این 10 سال اخیر که در فکر اهدای کتابخانه به مراکز و نهاد‌های مختلف بودم به موسساتی چون کتابخانه ملی، دانشگاه تهران، دانشگاه یزد و مرکز آموزش بین‌المللی زبان فارسی می‌اندیشیدم."
وی افزود: استاد در ادامه نامه آورده است: "اما پس از این که آگاه شدم ساختمان مرکز دایره‌المعارف در نزدیکی محل سکونتم احداث شده است، این مکان را مطمئن‌تر یافتم و اندیشیدم در صورت انتقال کتاب‌ها به آن‌جا مراجعه‌ام به این محل راحت‌تر خواهد بود."
می‌خواست کتابخانه‌اش در دسترس اهل تحقیق باشد
سجادی ادامه داد: استنباط من از جلساتی که نزد استاد افشار بودیم این است که می‌خواست کتابخانه‌اش در دسترس اهل تحقیق، نویسندگان و جویندگان قرار بگیرد و یکی از دلایلی که آن مرحوم کتابخانه‌اش را به مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد، خصوصیاتی بود که این مرکز دارد. به نظرم دو دلیل مهم‌تر آن مرحوم اول این بود که این گنجینه محفوظ بماند و دوم این‌که به بهترین وجه در دسترس دهل تحقیق قرار بگیرد.
معاون پژوهشی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی گفت: همه می‌دانند که ایرج افشار هیچ بخلی در زمینه معرفی کتاب‌هایی که می‌شناخت، نداشت. او بارها کتاب‌های نایاب را در اختیار پژوهشگران گمنام و جوان می‌سپرد و همه افرادی که در مرکز دایره‌المعارف حضور دارند شاهد این‌گونه رفتارهای استاد بوده‌اند.
مرحوم افشار رابطه خوبی با روحانیون داشت
حجت‌الاسلام رسول جعفریان نیز در این برنامه گفت: آشنایی من و مرحوم افشار به سال‌های پایانی دهه 60 باز می‌گردد. این آشنایی به مناسبت چاپ کتاب "تاریخ تشیع در ایران" بود. استاد شرحی از این کتاب را در نشریه آینده به انتشار رساند که مطالعه آن باعث شد چندین بار به ملاقاتش بروم و از آن به بعد روابط گرمی بین ما شکل گرفت.
وی گفت: ایرج افشار در تمام این سال‌ها با هر مشکلی که وجود داشت و هر سوالی که می‌پرسیدیم با روی باز برخورد می‌کرد. عکس تصوراتی که پنداشته می‌شد آن مرحوم با روحانیون مراوده نداشت، بسیار رابطه دوستانه و صمیمانه‌ای با روحانیون داشت. آخرین دیدار ما هم مربوط به 5 اسفند می‌شود که در بیمارستان ایشان را ملاقات کردم. ساعتی خدمت آن مرحوم بودم و سوالاتم را پرسیدم تا ایشان حس کند ما مانند جلسات قبلی برای شاگردی خدمتش رفته‌ایم.
رئیس کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بررسی همه ابعاد فعالیت‌های افشار کار بسیار دشواری است. به راستی امروز چه کسی را سراغ داریم که در بیشتر زمینه‌های علوم فرهنگ و ادب مانند افشار راهگشا باشد. مگر نه این که تخصص در حوزه‌های مشخصی تعریف می‌شود. مرحوم افشار با دیدی که داشت، ایرانشناسی را تبدیل به علمی مستقل کرد. البته ایشان وارد حوزه خاص این موضوع نمی‌شد و سعی می‌کرد زمینه فعالیت را برای علاقه‌مندان و پژوهشگران جوان فراهم کند.
تلاقی افشار با ایران همیشگی بود
جعفریان گفت: آن مرحوم حوزه‌ها و مرزهای فعالیتش را به خوبی می‌شناخت و مراحل تکاملی را به خوبی طی کرد و در تعلیم اطرافیانش فرو گذار نکرد. افشار رابطه ویژه‌ای با ایران داشت و تصویری از این کشور ارائه داد که می‌تواند مورد استفاده کسانی قرار بگیرد که می‌خواهند ایران را از لحاظ فکری بازسازی کنند. تلاقی افشار و ایران از ابتدای فعالیت‌هایش آغاز شد و تا آخر عمرش باقی ماند.
وی افزود: افشار کینه کسی را در حوزه‌های علمی به دل نگرفت اما ممکن بود مخالفت داشته و انتقاد کند چون یکی از بنیان‌گذاران نقد کتاب در کشور بود.
نظر شما :