سلیمی‌نمین: بختیار در سقوط دولت امینی نقش داشت

۱۸ بهمن ۱۳۹۲ | ۱۷:۲۳ کد : ۴۰۱۹ از دیگر رسانه‌ها
تاریخ ایرانی: رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران می‌گوید شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر رژیم پهلوی در اوایل دهۀ ۴۰ در جریان سقوط دولت امینی نقشی تاثیرگذار ایفا کرده است. عباس سلیمی‌نمین معتقد است سخنرانی تند بختیار در میتینگ جبهه ملی در میدان جلالیه علیه پیمان سنتو که منجر به اعتراض گروهی از هم‌حزبی‌هایش در جبهه ملی شد، تلاشی در جهت تضعیف دولت علی امینی بوده است. او با طرح این موضوع که شاپور بختیار با دربار «روابط اقتصادی» داشته است، آخرین نخست‌وزیر رژیم پهلوی را به همکاری با طیف غیرآمریکایی دربار که عمدتاً وابسته به انگلستان بودند متهم کرده است.

 

سلیمی‌نمین طی مصاحبه‌ای که در تازه‌ترین شمارۀ ماهنامۀ «مهرنامه» به چاپ رسیده، گفت: «یکی از نکات حائز اهمیت، نقش بختیار در ماجرای علی امینی است. بین شاه و علی امینی تعارضی وجود داشت. چون تا قبل از آن آمریکایی‌ها معتقد بودند که دربار فاسد است و نمی‌تواند منشأ یک‌سری رفرم‌ها باشد و برای این کار امینی را با وجود تمایل نداشتن شاه، روی کار آوردند. از اینجا دعوایی بین انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها در دربار شاه درگرفت.»

 

او با اشاره به اینکه «در این زمان در میتینگ جبهه ملی که به میتینگ میدان جلالیه معروف شد، قرار بود حرفی علیه آمریکا زده نشود»، افزود: «جبهه ملی بالاخره در این مقطع مشی علی امینی را قبول داشت و نمی‌خواست امینی حمایت آمریکا را از دست بدهد تا بتواند در مقابل دربار، اصلاحات مورد نظرش را انجام دهد. اما شاه می‌خواست بهانه‌هایی به دست بیاورد تا جایگاه امینی را نزد آمریکایی‌ها تخریب کند و او را کنار بزند. با این وجود و در شرایطی که توافق شده بود حرفی علیه مواضع آمریکا زده نشود، بختیار علیه "سنتو" موضع‌گیری می‌کند. این حرف با گروه خونی بختیار نمی‌خواند. او هم تعهد خودش به مصوبۀ حزبی را زیر پا گذاشت تا به طور غیرمستقیم به شاه و جریان وابسته به انگلیس دربار، برای تضعیف جایگاه امینی کمک کند.»

 

به گزارش «تاریخ ایرانی»، رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران با بیان اینکه «در دعوای بین شاه و علی امینی این حرکت کاملاً معنادار و هدفدار بود»، گفت: «بختیار به نفع شاه و قدرت‌های بین‌المللی غیرآمریکایی که در دربار سهم داشتند، بازی کرد. علی امینی هم برای اینکه آمریکایی‌ها را راضی کند مجبور شد برخی از اعضای جبهه ملی را دستگیر کند و وضعیت امینی متزلزل شد و شاه هم به آمریکا رفت و توافقی کرد که بالاخره منجر به کنار گذاشتن امینی شد. به نظر من آقای بختیار در قربانی شدن علی امینی نقش داشت.»

 

او دربارۀ این گفتۀ بختیار که در خاطراتش صراحتاً تاکید کرده که هیچ توافقی بین سخنرانان میتینگ جلالیه نبوده و هر کس متن سخنرانی‌اش را خودش تهیه کرده بود، گفت: «این را همه می‌گویند. سنجابی هم در خاطراتش می‌گوید و بنی‌صدر هم گفته که اجماع وجود داشته که این حرف‌ها گفته نشود و منطقی هم بوده. خود علی امینی هم مخالف گفته شدن این حرف‌ها بوده چون بالاخره جبهه ملی جزء احزاب حامی دولت امینی به حساب می‌آمده و این برای آمریکایی‌ها که حامیان اصلی امینی بودند، قابل قبول نبود که حزب نزدیک به دولت علیه آن‌ها حرف بزند. بنابراین آقای بختیار اگر چنین چیزی گفته، خلاف واقع حرف زده است.»

 

سلیمی‌نمین افزود: «من خودم با آقای [عباس] شیبانی در این باره حرف زده‌ام و ایشان هم تائید کرد که بختیار برخلاف توافق تشکیلاتی آن حرف‌ها را زده است. این مطلب را آقای سنجابی هم گفته است. هیچ‌کس در این تردید ندارد که بازی سیاسی بختیار در این مقطع به ضرر جبهه ملی و امینی و به نفع دربار بوده است.»

کلید واژه ها: بختیار سلیمی نمین


نظر شما :