سلیمی نمین: اسناد دوره پهلوی در انبارهای دخانیات نگهداری می‌شود
عبارت فوق بخشی از اظهارات عباس سلیمی‌نمین، دبیر دومین همایش ایران و استعمار انگلیس است. وی در مصاحبه با خبرنگاران رسانه‌های گروهی با اشاره به اهداف برگزاری این همایش گفت: ضعف وضعیت اسنادی در کشور و عدم دسترسی محققان به اسناد و همچنین ضرورت تلاش برای ارتقاء آگاهی جامعه از جمله دلائلی است که ما را به تشکیل گردهمایی‌هایی چون «همایش ایران و استعمار انگلیس» سوق داده است.
سلیمی نمین افزود: برای برگزاری دومین همایش ایران و استعمار انگلیس که روز سوم اسفندماه آینده برگزار می‌شود، دوازده مؤسسه متشکل در مجموعه « مهتاب» شامل: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی، موزه عبرت ایران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی‌حوزه هنری، دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی‌ایران، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی‌و بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی دست اندرکار هستند.
این مؤسسات تلاش کرده‌اند تا اسناد مربوط به تاریخچه روابط ایران و انگلیس را جمع آوری کنند و آن را در اختیار محققان قرار دهند. در این رابطه یک فراخوان عمومی به محققان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ‌نگاری داده شد و مقالات ارزشمندی نیز از آنان دریافت گردید. مقالات دریافتی دو دسته هستند. یک دسته توسط کسانی نوشته شده‌اند که به فراخوان پاسخ داده‌اند. از این مجموعه 120 مقاله دریافت شده که این تعداد به وسیله 145 نفر از محققان به رشته تحریر درآمده است. نویسندگان عمدتا ً دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکترا و یا اعضای هیات علمی دانشگاه‌های کشور هستند.
دسته دوم محققان شناخته شده‌ای هستند که مستقیما ً از طرف برگزارکنندگان همایش دعوت به نگارش مقاله شده‌اند. از میان این عده نیز 45 مقاله دریافت گردیده است.
دبیر دومین همایش ایران و استعمار انگلیس افزود: برای ایجاد ارتباط بیشتر با تاریخ پژوهان، نمایشگاهی از کتب و آثار تاریخی در حاشیه همایش برپا خواهد شد و مؤسسات عضو « مهتاب» آثار خود را ارائه خواهند کرد و این آثار با تخفیف ویژه در اختیار علاقه مندان نیز قرار خواهد گرفت.
وی گفت: سخنران افتتاحیه همایش، دکتر علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی خواهد بود و پس از بیانات ایشان، مقالات برگزیده به همایش ارائه خواهد شد و در پایان میزگردی باعنوان «نقش انگلیس در برآمدن رضاخان و استمرار سلسله پهلوی » با حضور آقایان مجتبی سلطانی، علی اکبر رنجبر کرمانی، صادق زیبا کلام و اینجانب (عباس سلیمی‌نمین) برگزار خواهد شد.
وی افزود: در راستای دومین همایش ایران و استعمار انگلیس سایتی نیز توسط مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی تحت همین عنوان راه اندازی شده که دارای بخش‌های مقالات، عکس‌ها و اسناد است و در آن گزارش‌ها، مطالب و مقالات مستندی در ارتباط با سابقه عملکرد انگلیس با جهان اسلام به طور اعم و با ایران به طور اخص منعکس گردیده است.
سلیمی نمین در بخش دیگری از مصاحبه خود با انتقاد از وضعیت اطلاع‌رسانی اسنادی در کشور گفت: هرچه این وضعیت نامناسب و کنترل مطلق مراکز دولتی بر منابع اسنادی ادامه یابد، سطح قضاوت جامعه و نگاه سیاسی محققان نسبت به رویدادهای تاریخ معاصر نیز تنزل خواهد کرد و این برای جامعه ما که افق دوری را برای خود در نظر گرفته مطلوب نمی‌باشد.
وی با تأکید بر اینکه سازمان‌ها و ادارات دولتی حق ندارند خود را مالک اسناد بدانند، گفت: متأسفانه بسیاری از اسناد عملکرد دولت پهلوی در اختیار قوه قضائیه است که در وضعی بسیار نامناسب در انبارهای دخانیات نگهداری می‌شود. بسیاری نیز در اختیار ارتش قرار دارد که تاکنون هیچ اقدامی برای واگذار کردن آنها به محققان انجام نشده است. بسیاری از اسناد نیز در اختیار وزارت امور خارجه است که طی 60 سال اخیر هیچ یک از آنها که مهر طبقه بندی شده دارد در اختیار پژوهشگران قرار نگرفته است. این بدترین نگاه به اسناد به عنوان سرمایه ملی کشور است.
دبیر دومین همایش ایران و استعمار انگلیس در همین رابطه مثال‌هایی را ذکر کرد و گفت:« وقتی قرارداد سعدآباد در دوران رضاخان پهلوی منعقد شده بخشی از خاک ایران با فشار انگلیسی‌ها به افغانستان، بخشی به عراق و بخشی به ترکیه واگذار شد ولی اسناد این واگذاری‌ها هرگز در اختیار محققین قرار نگرفته است.19 سال قبل از انقلاب اسلامی قراردادی توسط صهیونیست‌ها با دولت ایران برای احداث شبکه لوله‌کشی گاز تهران منعقد شد. صهیونیست‌ها میلیونها دلار از قبل این قرارداد پول به جیب زدند اما حتی یک متر از این لوله‌کشی در تهران انجام نگردید. بعضی از قراردادهایی که میان ایران عصر پهلوی با شرکت‌های صهیونیستی منعقد شد توانست این شرکت‌ها را از ورشکستگی قطعی نجات دهد اما هیچ یک از اسناد این قرارداد‌ها در اختیار محققان و نویسندگان قرار نگرفته است.
این در حالی است که همه ما می‌دانیم کشوری که به تجربیات گذشته خود بی‌اعتنا باشد هزینه‌های بیشتری را برای تکرار این تجربیات باید در آینده بپردازد. ملتی که دشمن خود را نتواند بشناسد در شناسایی دوست خود نیز مشکل خواهد داشت. اگر ملت‌های منطقه سابقه عملکرد انگلیس را خوب بشناسند امروز یقیناً اشغالگران انگلیسی در عراق وضعیتی مطلوب نخواهند داشت و اگر ما امروز نتوانیم با استفاده از انبوه اسناد موجود چهره واقعی انگلیس را به جهانیان نشان دهیم آنان خواهند توانست عملکرد تاریخی خود را دستکاری کرده وجهه مثبتی از خود نشان دهند تا نسل جوان بتواند آنان را تحمل کند. اگر جوان عراقی سابقه جنایات و عملکرد استعماری انگلیس را بداند، حتی یک روز او را تحمل نخواهد کرد و با او همواره بعنوان « اشغالگر» رفتار خواهد کرد.
سلیمی‌نمین گفت:اگر ما انتظار داریم یک دانشجوی رشته تاریخ، تحقیق عمیقی داشته باشد این تحقیق عمیق الزاماتی هم دارد، باید اسناد مورد نیاز او را در اختیارش قرار دهیم تا او بتواند تولید فکری قوی‌تری داشته باشد. باید برای محقق، عزت و احترام قائل باشیم تا بتوانیم به روند تولید علم در کشور کمک بهتری ارائه دهیم. ولی متأسفانه دسترسی به اسناد، امروزه به یک مشکل اساسی برای محققین تبدیل شده است. امروز اگر یک دیپلمات وزارت خارجه گزارشی را به وزارتخانه خود ارائه دهد و بر روی آن مهر «محرمانه» بخورد، این دیپلمات حتی خودش هم در آینده نمی‌تواند به این گزارش دسترسی داشته باشد چون محرمانه شده است.
دبیر دومین همایش ایران و انگلیس در پایان گفت: ما از رسانه‌های گروهی این انتظار را داریم که با برگزاری میزگردها و نوشتن گزارش‌های مختلف و مراجعه به مسئولان ذیربط این مشکل را طرح کنند. طرح موضوع می‌تواند بستر لازم را برای تغییر نگرش دست اندرکاران نسبت به اسناد فراهم سازد. مطبوعات و بخصوص رسانه ملی در این عرصه وظیفه سنگینی دارند. ما در فاصله برگزاری همایش اول تا همایش دوم ایران و استعمار انگلیس البته توانستیم به بخشی از اسناد، با فشار خود دسترسی پیدا کنیم اما این کافی نیست. برپایی این‌گونه همایش‌ها به سهم خود یک گام به جلو است ولی این وظیفه‌ای است که بر گردن همه شما و ما سنگینی می‌کند. هرچه دشمن شناسی ما دقیقتر و جامع‌تر باشد، احساس ناگوارتری به دشمنانمان دست می‌دهد. انقلاب اسلامی خود تحول بزرگی در مسیر دشمن شناسی ایجاد کرده است. ملتی که نتواند دوست و دشمن خود را بشناسد بخشی از سرمایه خود را در مسیر بطالت صرف خواهد کرد .
منبع: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
نظر شما :