روحانی: شیردال هدیه آمریکایی‌ها به ایران است
-6.jpg)
حسن روحانی پس از بازگشت از سفر نیویورک به ایران و در فرودگاه مهرآباد، در پاسخ به پرسش خبرگزاری ایسنا دربارهٔ بازگرداندن جام «شیردال» به ایران که از سال ۲۰۰۳ نزد آمریکایی‌ها بود، اظهار کرد: این یک اثر تاریخی و ارزشمند بود که به ۲۷۰۰ سال قبل تعلق دارد و یک اثر ارزشمند است که از سال ۲۰۰۳ میلادی در آمریکا بوده است. قبلا تلاش‌هایی برای بازگرداندن آن انجام شده، ولی به نتیجه نرسیده بود.
او افزود: خوشحال هستیم که توانستیم یک اثر گران‌بها و ذی‌قیمت را از این سفر همراه خود بیاوریم. برای ملت ایران این آثار تاریخی بسیار ارزشمند است و ما باید آن را پاس بداریم، چون نشان‌دهندهٔ تمدن کهن ملت این سرزمین است.
جام سیمین «شیردال» که با هدف بهتر شدن ارتباطات فرهنگی میان ایران و آمریکا به رئیس سازمان فرهنگی و گردشگری داده شد، ظهر دیروز (شنبه، ششم مهرماه) در فرودگاه مهرآباد رونمایی شد.
رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز دربارهٔ بازپس‌گیری این اثر تاریخی در مراسم رونمایی از آن، گفت: وزارت امور خارجهٔ آمریکا این جام سیمین را با هدف بهتر شدن ارتباطات فرهنگی به مردم ایران هدیه کرد.
محمدعلی نجفی دربارهٔ تماس وزارت خارجهٔ آمریکا با او در روز پنجشنبهٔ گذشته گفت: از وزارت امور خارجه آمریکا تماس گرفتند و گفتند هدیه‌ای برای مردم ایران داریم، سپس آن هدیه را با تشریفات ویژه به ما دادند. این هدیه، جام سیمین «شیردال» بود که یک شیء تاریخی است که در سال ۲۰۰۳ میلادی توسط گمرک آمریکا در بخش مبارزه با عتیقه ضبط شد. آن‌ها معتقدند قدمت این شیء به ۷۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد، این در حالی است که ما گمان می‌کنیم احتمالا متعلق به دورهٔ هخامنشی است.
وی ادامه داد: آن طور که به ما توضیح دادند، این شی در سال ۲۰۰۰ میلادی توسط یک عتیقه‌چی عرب از طریق سوییس به آمریکا برده شد و برای راحت‌تر شدن کار، آن‌ها این شیء را به عنوان یک شیء متعلق به کشور سوریه ثبت کردند و به مبلغ ۹۵۰ هزار دلار آن را فروختند که بخش مبارزه با قاچاق آمریکا، پس از بررسی‌هایی که انجام داد، متوجه شد که این اثر به منطقهٔ پلدختر لرستان در ایران متعلق است که ۲۵ سال پیش، همراه با چند شیء از یکی از انبارهای این منطقهٔ تاریخی سرقت شد. این شیء ابتدا به سوییس برده و پس از مدتی به صورت قاچاق به آمریکا فرستاده شد.
او توضیح داد: نیمی از بدن این «شیردال» به شکل شیر و سر و پا‌هایش به صورت عقاب است و سه جام کوچک به آن متصل شده است.
نجفی درباره شائبه‌های مطرح شده نسبت به تقلبی بودن جام شیردال گفت: در سال ۲۰۰۳ میلادی سه نفر از متخصصان و کار‌شناسان آمریکایی تایید کردند که این جام اصل است. برای همین هم بخش مبارزه با قاچاق عتیقه در گمرک آمریکا، آن را توقیف کرد.
نجفی اظهار کرد: وقتی جام شیردال را به اداره کل موزه‌ها و موزه ملی ایران تحویل دادیم بنا شد اولین کاری که انجام می‌شود، هیاتی از باستان‌شناسان تعیین شود تا درباره اصل بودن این اثر، تاریخ شکل‌گیری آن و دیگر مسایل مربوط مطالعه کنند.
وی ادامه داد: اینکه عده‌ای در ایران نسبت به اصل بودن این جام تردید دارند به این دلیل است که این شیء با داشتن سه جام، منحصر به‌فرد است و تا به حال در هیچ یک از دوره‌های تاریخی از زمان ماد‌ها به این طرف، چنین شیئی نبوده است، شاید تردید آن‌ها به این خاطر باشد. انشاءلله بعد از مطالعات، موضوع روشن می‌شود.
معاون رئیس‌جمهور که در حاشیه افتتاح نمایشگاه گردشگری سخن می‌گفت، در پاسخ به این پرسش که در شرایطی که طبق قوانین آمریکا هر کالایی از ایران به این کشور فرستاده شود، توقیف است، چگونه با موزه متروپولیتن آمریکا برای برپایی نمایشگاه در این موزه قرار گذاشته شده است؟ گفت: آن‌ها باید این موضوع را حل کنند. البته این ممنوعیت برای کالاهای مختلف فرق می‌کند. کالاهای موزه‌ای ارزش معنوی دارد، مثل الواح هخامنشی. بحثی که ما الان در دادگاه آمریکا داریم، این است که الواح هخامنشی چون ارزش معنوی دارد، کالا تلقی نمی‌شود که دادگاه بخواهد آن‌ها را توقیف کند و مشمول آن قانون آمریکا نمی‌شود که اموال ایران را توقیف می‌کند. احتمالا اشیاء موزه‌ای هم جزو این بحث است.
وی ادامه داد: قرار شده است خودشان این موضوع را حل کنند و گفتند که حل می‌کنیم. ابتدا حکمی را که صراحتا اعلام کند اشیاء موزه‌ای مشمول قانون آمریکا نمی‌شود، از دادگاه می‌گیرند. آن قدرها هم بی‌گدار به آب نمی‌زنیم.
نجفی همچنین درباره اظهارات قبلی‌اش در مورد تعیین رابطانی بین ایران و آمریکا برای پیگیری نتیجه مذاکراتی که در سفر به آمریکا با بخش‌های مختلف انجام داده است و اینکه این رابطان چگونه و از چه بخش‌هایی تعیین خواهند شد و یا از طرف دو دولت خواهند بود، توضیح داد: من «رابطان» نگفتم. قرار شد آن‌ها، یعنی موزه متروپولیتن، موسسه آمریکایی مطالعات ایران، موسسه آمریکایی مطالعات خاورمیانه و ارکستر سمفونیک پیتسبورگ پیشنهاد فعالیت مشترک را به صورت مشخص برای ما بفرستند. ما اینجا، هم خودمان بررسی می‌کنیم و هم با ارگان‌هایی که باید در این مورد تصمیم بگیرند، هماهنگی می‌کنیم و سپس اطلاع می‌دهیم. او تأکید کرد: بنابراین این‌طور نیست که رابط تعیین کنیم، بلکه ارتباطمان همیشه برقرار خواهد بود.
معاون رئیس‌جمهور همچنین دربارهٔ الواح هخامنشی و تصمیم‌هایی که دربارهٔ آن‌ها گرفته شد، گفت: معاون مرکز شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو برای صحبت در این زمینه به نیویورک آمد و آنجا مشخص شد که برای جابه‌جایی و انتقال این الواح به ایران در حال حاضر یک مشکل حقوقی و قانونی وجود دارد؛ شکایت بی‌اساسی که باعث شده است، در حال حاضر الواح در حالت توقیف باشند.
نجفی افزود: مرکز شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در طول چند سال گذشته، تلاش‌هایی را برای جابه‌جایی این الواح انجام داده و ایران نیز از نظر اطلاعات به این مرکز کمک‌های زیادی کرده است. با این وجود، مسوولان مرکز شرق‌شناسی امیدوار بودند، مسالهٔ توقیف الواح هخامنشی هرچه زود‌تر حل شود؛ اما همه معتقدند این قضیه قدری زمان‌بر است و باید برای انجام آن صبور باشیم.
نجفی با اشاره به شکسته بودن بخش عمده‌ای از الواح هخامنشی و سخت شدن کار خواندن آن‌ها، اظهار کرد: سر هم کردن آن‌ها مانند پازلی است که زمان می‌برد، این اقدام یک کار علمی است. تاکنون تعدادی از الواح به صورت سه‌بعدی عکس‌برداری شده‌اند و قرار است دربارهٔ در اختیار قرار دادن آن‌ها نیز صحبت شود.
او تأکید کرد: پرستیژ خواندن الواح هخامنشی و در اختیار داشتن آن‌ها برای مرکز شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو اهمیت دارد. به همین دلیل، آن‌ها آمادگی کامل دارند تا مشکل توقیف الواح را هر چه سریع‌تر برطرف کنند. این الواح همان‌طور که ۷۰ سال پیش به دانشگاه شیکاگو امانت داده شدند، هنوز امانت هستند و مسوولان این دانشگاه امید دارند که بتوانند این امانت‌ها را سالم به ایران برگردانند.
او تأکید کرد: ایران قبل از انقلاب اسلامی نیز برگرداندن آثار تاریخی‌اش را از کشورهای دیگر مانند آمریکا، در دستور کار داشت. امیدواریم بتوانیم آن‌ها را نیز به نتیجه برسانیم. البته نباید فراموش کرد که بخشی از آثار ایران در اختیار عتیقه‌داران است که باید در این زمینه اطلاعات مناسبی کسب کنیم.
نجفی در زمان رونمایی از جام «شیردال» در حالی که آن را در دست گرفته بود، درباره چگونگی نگهداری از آن، به شوخی گفت: خوشبختانه این اثر تاکنون سالم مانده، چون در دست قاچاقچیان آثار عتیقه بوده است، امیدوارم از این به بعد نیز در موزهٔ ملی ایران از آن خوب محافظت شود.
دیپلماسی باستان‌شناسی ایران و آمریکا
شبکه خبری «ان.بی.سی» آمریکا نوشت: دیپلماسی باستان‌شناسی، جام ۲۷۰۰ ساله را پس از یک دهه به ایران بازگرداند.
به گزارش ایسنا، در روزهایی که برطرف شدن اختلافات دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن به خبر داغ رسانه‌های بین‌المللی تبدیل شده، شبکه خبری NBC آمریکا در یادداشتی به قلم «آلن بویل» از دیپلماسی باستان‌شناسی میان ایران و آمریکا خبر داده که موجب شد جام شیردال ۲۷۰۰ ساله به ایران بازگردانده شود.
ان.بی.سی در این‌باره نوشت: یک جام نقره‌ای ایرانی به شکل شیردال (موجودی افسانه‌ای به سر و بال عقاب و بدن شیر) که در دهه ۸۰ میلادی در غاری در غرب ایران در نزدیکی مرز ایران با عراق کشف شد و هنگام حمل غیرقانونی به آمریکا توسط ماموران گمرک نیویورک کشف شد، روز چهارشنبه تحویل مقامات ایرانی حاضر در نیویورک شد.
در ادامه مطلب آمده است: در گذشته وزارت امور خارجه آمریکا بازگرداندن جام شیردال به ایران را منوط به عادی‌سازی روابط میان دو کشور دانسته بود، اما حال این وزارتخانه در صفحه توئیترش با اعلام خبر بازگرداندن این اثر تاریخی به ایران، با اشاره به ارزش بالای هنری آن، جام شیردال را نشانه‌ای از ذوق و هنر ایرانی در هزاران سال قبل دانسته و اعلام کرده که دولت آمریکا از بازگرداندن این جام به ایران خرسند است.
یک مقام دولتی آمریکا نیز بازگشت این جام را پیامی قوی از سوی دولت آمریکا در راستای احترام به میراث فرهنگی و تمدن ایران دانسته و آن را بازتاب احترامی می‌داند که دولت آمریکا برای مردم ایران قایل است.
طبق اعلام پلیس فدرال آمریکا، در سال ۲۰۰۰ یک دلال آثار تاریخی به نام «هشام ابوتام» جام ایرانی شیردال را که به بیش از دوره هخامنشی (دوره ماد‌ها) تعلق دارد، وارد آمریکا کرده و آن را به دروغ، یک اثر تاریخی سوریه‌ای اعلام می‌کند.
او سپس در سال ۲۰۰۳ تصمیم به فروش جام به یک مجموعه‌دار به مبلغ ۹۵۰ هزار دلار گرفت که با اطلاع ماموران گمرک آمریکا از ادعای دروغ «ابوتام» و قصد وی برای فروش این اثر تاریخی، جام توقیف شده، ابوتام نیز در سال ۲۰۰۴ به پرداخت ۵ هزار دلار جریمه محکوم شد.
بر اساس برآوردهای کار‌شناسان، جام شیردال میلیون‌ها دلار ارزش دارد و مقامات فرهنگی ایران از حدود دو دهه قبل به دنبال بازگرداندن این اثر تاریخی منحصر به‌فرد به کشور بوده‌اند.
نظر شما :