میراث رونالد ریگان، صد سال پس از تولدش

صد سال از سالروز تولد رونالد ریگان (۶ فوریه ۱۹۱۱) می‌گذرد. ریگان را در تاریخ آمریکا یکی از محبوبترین رؤسای جمهور از حزب جمهوری‌خواه می‌دانند، کسی که اوباما همواره از او ستایش کرده است. اما راز این محبوبیت در چیست؟

ژانویه سال ۲۰۰۸ باراک اوباما که در آن زمان خود را برای احراز پست ریاست جمهوری آمریکا نامزد کرده بود، در گفت‌وگویی هنگامی که از رونالد ریگان سخن به میان می‌آید، می‌گوید: ریگان چنان  تغییر مثبتی در خطوط سیاست‌های ایالات متحده به وجود آورده است که حتی بیل کلینتون یا ریچارد نیکسون قادر به انجام آن نبودند.

به گزارش دویچه وله، ستایش از رونالد ریگان جمهوری‌خواه، توسط اوبامای دموکرات آن هم در بحبوحه‌ مبارزات انتخاباتی بحث‌ها و حاشیه‌های مختلفی را به وجود آورد. پس از تکیه زدن باراک اوباما بر صندلی ریاست‌جمهوری در کاخ سفید، ریگان همچنان یکی از شخصیت‌های سیاسی آمریکاست که اوباما از او به نیکی یاد می‌کند و حتی در تعطیلاتش در هاوایی هم بیوگرافی رونالد ریگان را می‌خواند.

پرسشی که به ذهن می‌آید این است که چه چیزی در مورد ریگان وجود دارد که تا آن اندازه رییس‌جمهور کنونی آمریکا را شیفته‌ خود کرده است؟ توماس مان، کارشناس سیاسی در واشنگتن می‌گوید: نکته‌ای که باعث شده اوباما تا این اندازه به ریگان علاقه داشته باشد، دیدگاه سیاسی ریگان نیست، بیشتر تاکتیک‌های سیاسی ریگان هستند که اوباما را جذب کرده‌اند.

به گفته‌ این کارشناس، اوباما خوش‌بینی ریگان و مهارت وی در سخنوری که موجب جذب افراد عامی می‌شد را می‌ستاید. او همچنین می‌افزاید: ریگان هیچ‌وقت به خاطر مسایل کوچک کنار نمی‌کشید و همیشه تصویر بزرگ‌تری را پیش چشمش داشت.

مان بر این باور است که ریگان در مدت هشت سالی که پست ریاست‌جمهوری ایالات متحده را در دست داشت، این کشور را که با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کرد و در صحنه‌ بین‌المللی چهره‌ای مردد از خود نشان می‌داد، به رفاه و اعتماد به نفس رساند.

نوع رویکرد ‌ریگان

باراک اوباما در همان مصاحبه‌ای که سه سال پیش انجام گرفت، گفته بود: ریگان آن زمان در صحنه سیاست داخلی به خوبی دریافته بود که کشور برای پذیرش طرز تفکر او آمادگی دارد. پس از افراط‌‌ کاری‌های سیاسی در دهه‌ ۶۰ و ۷۰ میلادی جامعه‌ آمریکا از بلوغ نسبی برای قبول کردن رویکرد فکری ریگان برخوردار شده بود، رویکردی که می‌گفت، دولت باید تا آن جا که می‌تواند خود را کنار بکشد.

ریگان در ابتدا مالیات‌ها را کاهش داد و با کنترل تورم و مثبت‌اندیشی‌اش باعث شد آمریکا‌یی‌ها بار دیگر غرور و اعتماد به نفس از دست‌‌رفته‌‌شان را بازیابند. در آن زمان آمریکا در صحنه‌ بین‌المللی نیز با خوش‌اقبالی روبرو بود. "ادوین میس"، وزیر دادگستری پیشین آمریکا و مشاور چندین ساله‌ رونالد ریگان، حمایت مارگارت تاچر نخست‌وزیر بریتانیا از ریگان را بدون تأثیر نمی‌داند.

افزون بر آن اتحاد جماهیر شوروی در آن زمان میخائیل گورباچف را در سمت رهبر داشت، کسی که به تحولات سیاسی در آلمان دو پاره‌ آن زمان و فروپاشی دیوار برلین با سلاح خشونت جواب نداد. به باور ادوین میس، گورباچف به روند فروپاشی دیوار سرعت بخشید و در نهایت نیز پایان اتحاد جماهیر شوروی را رقم زد. میس می‌گوید: همه‌‌ این‌تحولات بدون وجود رونالد ریگان ناممکن بود، دست‌کم نه در سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۱ که شوروی از هم پاشید، بلکه اگر ریگان نبود این اتفاقات دیرتر رخ می‌دادند. میس تمام این تحولات را نتیجه‌ سیاست‌های ریگان می‌داند.

عقب‌گرد

هیچ‌کدام از روسای جمهور آمریکا از حزب جمهوری‌خواه به استثنای آیزنهاور، از وجهه‌ای که ریگان نزد مردم و سیاستمداران آمریکایی دارد، برخوردار نیستند. ادوین میس دلایل اصلی این محبوبیت را چنین بر می‌شمارد: ریگان اقتصاد آمریکا را که در بحرانی عمیق فرو رفته بود دوباره زنده کرد، و قدرت را به ارتش ما که اواخر دهه‌۷۰ میلادی تقلیل رفته‌بود، باز گرداند. آمریکا در دوره‌ ریگان بار دیگر تبدیل به قدرت برتر جهان شد.

توماس مان و ادوین میس هر دو بر این باورند که در کنار تمامی این ویژگی‌ها که ذکر شد، رونالد ریگان به حزب جمهوری‌خواه نیز یک تصویر و جهت جدید داد. با این همه این را نیز نباید فراموش کرد که ریگان در سال‌های پایانی ریاست‌جمهوری‌اش تا حدی به عقب بازگشت، او مالیات‌ها را افزایش داد، رابطه‌ دوستانه‌ای با میخائیل گورباچف برقرار کرد و تلاش‌هایی را در راه ایجاد جهانی عاری از سلاح‌های اتمی صورت داد. هر چند امروزه هر زمان که صحبت از رونالد ریگان و عملکردش به عنوان رییس‌جمهور آمریکا می‌شود، تمام این موارد به فراموشی سپرده می‌شوند. در میان ستایش‌هایی که از ریگان می‌شود، اغلب این نکته فراموش می‌شود که او در دوران ریاست‌جمهوری‌اش همیشه به یک اندازه محبوب نبود و در برخی از برهه‌ها طبق نظرسنجی‌های که صورت گرفته بود تنها در میان ۳۵ درصد مردم آمریکا‌ محبوبیت داشت. اهمیت این امر زمانی روشن می‌شود که در نظر گرفت با تمام انتقاداتی که به باراک اوباما و سیاست‌های وی وارد می‌شود هنوز میزان محبوبیت وی نزد مردم تا این اندازه سقوط نکرده و همچنان بالاتر از رونالد ریگان است.