داستان توپ مرواری/ از حاجت‌طلبی زنان نازا تا بست‌نشینی مجرمان
عالم‌نژاد در مورد خرافات و باورهای خاصی که تهرانیان قدیم نسبت به این توپ داشتند، می‌گوید: «این توپ در فرهنگ عامه حائز اهمیت بود تا آنجا که خرافات زیادی پیرامون آن شکل گرفت و مردم برای گرفتن حاجت‌های خود به آن توسل می‌جستند. از خرافات عمده این بود که زنانی که باردار نمی‌شدند یا دخترانی که در طلب بازگشایی بختشان بودند، برای رسیدن به حاجت خود از زیر لوله توپ رد می‌شدند یا اینکه روی لوله توپ می‌نشستند. همین‌طور زمانی که نوزادان مریض می‌شدند مادرانشان کهنه‌های بچه‌هایشان را از زیر لوله برای بهبودی فرزندشان رد می‌کردند یا اینکه این کهنه‌ها را به توپ گره می‌زدند. اوج شلوغی و ازدحام مردم در میدان ارک به دور توپ مرواری شب‌های چهارشنبه‌سوری و شب بیست و هفتم ماه رمضان بود. در کل تهرانیان قدیم همیشه دنبال چنین داستان‌هایی بودند. یکی دیگر از رسومی که مربوط به توپ مرواری بود، بست‌نشینی مجرمان یا خانواده‌های آن‌ها زیر چرخ آن بود بلکه شاه به آن‌ها لطف کند و مجازاتشان را کاهش دهد تا اینکه با روی کار آمدن امیرکبیر، صدراعظم شایسته ایران بساط بست‌نشینی برای همیشه برداشته شد.»
او در مورد سرانجام این توپ اضافه می‌کند: «با روی کار آمدن رضاخان برای خیابان‌کشی‌های جدید، بلافاصله این توپ به باشگاه افسران در میدان مشق منتقل شد. بعد‌ها این باشگاه تبدیل به ساختمان وزارت امور خارجه شد که متاسفانه این توپ تاریخی که در دل خود داستان‌های زیادی دارد، همچنان در آنجا مستقر است و برای عموم قابل بازدید نیست. اگر می‌خواهید نیم نگاهی به آن بیندازید باید وارد خیابان سی تیر شوید. بعد از موزه ملی با نرده‌های سفیدرنگ وزارت امور خارجه روبه‌رو می‌شوید که می‌توانید از پشت نرده‌ها به توپ مروارید معروف نگاهی بیندازید. البته شنیده‌ام که بین کاخ گلستان و وزارت امور خارجه مذاکراتی شده که این توپ برای بازدید مردم به محوطه کاخ گلستان منتقل شود هر چند که از صحت و سقم آن اطلاع چندانی در دست نیست.»
منبع: روزنامه بهار
نظر شما :