مدرس در دولت موقت

گروه‌های وسیعی از مردم نیز مهاجرین را به سوی غرب کشور همراهی کردند و پس از پیوستن نیروهای نظامی، دولت موقت ملی به ریاست نظام‌السلطنه مافی (حسینقلی‌خان) در کرمانشاه تشکیل شد که مدرس در آن، وزیر عدلیه و اوقاف بود. هدف از این اقدام، جلوگیری از فشار مضاعف روس و انگلیس به دولت ایران بود تا هرگاه اشغالگران امور خلاف قاعده‌ای را تحمیل کردند، دولت موقت با غیرقانونی خواندن دولت مرکزی در تهران، آن قرارداد‌ها و تصمیمات تحمیلی را غیرقانونی و فاقد وجاهت اعلام کند.

با این وجود، نیروهای اشغالگر، غرب کشور را به تصرف خود درآوردند و معترضین ناچار به ترک کشور شدند و دولت خود را در استانبول برپا داشتند. طی دوران حضور دولت موقت در استانبول، مدرس با سلطان عثمانی و رجال آن کشور ملاقات‌هایی انجام داد. سرانجام پس از پایان جنگ اول، دولت موقت علت وجودی خود را از دست داد و مدرس به ایران بازگشت.