لاریجانی: منحل کردن پارلمان توسط مصدق اشتباه بود/ مجالس اول تا ششم خوشنام بودند

لاریجانی در ادامه سخنان خود درباره تشکیل پارلمان در کشورهای دیگر گفت: در برخی از کشور‌ها مثل ایران یک پارلمان وجود دارد که لازمه‌اش آن است گروه‌های نخبگان را به نحوی به این مرکز متصل کنیم تا افکار این قشر نیز وارد جریان تصمیم‌گیری‌ها شود؛ البته اگر احزاب قوی و دارای کارکرد درست باشند، به این پروژه کمک می‌کنند. باید پذیرفت در یک نظام مردم‌سالاری دینی، پارلمان باید از دو جهت تقویت شود که یکی تجلی افکار نخبگان است و دیگر آنکه جریان‌های دینی با آن ارتباط داشته باشند و باید این دو را با یکدیگر ممزوج کرد.

رئیس مجلس شورای اسلامی دوره‌های اول تا ششم مجلس را مرحله تکمیل پارلمان و دوره خوشنامی آن دانست و به وجود شخصیت‌هایی همچون مدرس در آن اشاره کرد و افزود: در این دوره‌ها آزادی نسبتاً وجود دارد، شاهد حضور افراد نخبه هستیم، تصمیمات نمایندگان بر کشور تاثیرگذار است؛ هر چند در برخی زمان‌ها شاهد افراط و تفریط‌ها هستیم. او مجالس هفتم تا دوازدهم را دوره بدنامی مجلس دانست و نمایندگان را در این دوره مسلوب‌الاختیار دانسته و از پارلمان تنها یک شکل باقی مانده که هیچ محتوایی ندارد. ادوار سیزدهم تا شانزدهم مجلس شورای ملی که متعلق به بازه زمانی ۱۳۲۰ تا کودتای ۱۳۳۲ است، در این زمان شاه اگرچه علاقه به کنترل پارلمان دارد، اما به دلیل جوانی و بی‌عرضگی و تغییر شرایط داخلی کشور، اجازه نفوذ در پارلمان را پیدا نمی‌کرد و تلویحاً پذیرفت که باید سلطنت کند نه حکومت.

لاریجانی وجود نخست‌وزیر در نظام سیاسی کشور که متکی به پارلمان است و انتخابات آزاد در برخی شهر‌ها را دلیل دیگر قدرت مجلس در این ادوار برشمرد و افزود: در این زمان احزاب نقش فعالی به دست می‌آورند اگرچه در برخی موارد بیش از حد متعارف به پارلمان فشار وارد می‌کنند، به گونه‌ای که گاهی پارلمان در برابر چنین رفتارهایی دچار انفعال می‌شود.

او به تازه‌کار بودن محمدرضا پهلوی در این دوره اشاره کرد و گفت: جالب است که وی برای حفظ خود مجبور بود به دولت‌های خارجی تکیه کند و مشاهده می‌کنیم تصمیمات مهم خود را یا با سفیر انگلیس می‌گیرد و یا با سفیر آمریکا.

لاریجانی اشاره کرد که در این دوره‌ها پارلمان نسبتا فعال است و ملی شدن صنعت نفت در این زمان بوده است: برخی اشتباهات در این دوره صورت گرفت که یکی از آن‌ها منحل کردن پارلمان توسط مصدق بود زیرا دیگر جایی برای احقاق حقوق ملت باقی نماند در حالی که پارلمان با تمام شلوغی‌ها و در برخی موارد رفتارهای تند حزب توده، برای خود حیثتی داشت. وی تاکید کرد: در این دوره شاهد آزادی فکر و اندیشه در کشور هستیم، سلطه رضاشاه حذف شده و شرایط حالت ژله‌ای دارد تا افراد بتوانند از نظر سیاسی حرف بزنند.

لاریجانی گفت: برخی نمایندگان در برخی ادوار مجلس آلت فعل بودند و این مشکل یکی از بیماری‌هایی است که در رژیم‌های دیکتاتوری به وجود می‌‌آید و اکنون نیز در برخی کشورهای منطقه که قصد دارند ژست دموکراتیک بگیرند، مشاهده می‌شود که مجالسی درست می‌کنند اما نمایندگان آن‌ها توسط شاه و امیر و ملکه منصوب می‌شوند و مرتب دم از وجود پارلمان و دموکراسی در کشور خود می‌زنند اما این‌ها نیز از‌‌ همان سیاق آلت فعل هستند که هیچ نقشی نمی‌توانند داشته باشند و در واقع یک دموکراسی مبتذل به وجود می‌آورند.

وی ادامه داد: انقلاب‌های اخیر منطقه جای امیدواری دارد، زیرا مردم‌سالاری در این کشور‌ها شکل می‌گیرد، ولی تعجب من از کشورهای غربی است که خودشان ساختار دموکراتیک دارند اما اجازه نمی‌دهند کشورهای منطقه نفس بکشند و در برابر دموکراسی‌خواهی آن‌ها مقاومت می‌کنند. اگر چه برخی از این مسائل طراحی کشورهای خارجی برای ما است و تردیدی نیست که به دلیل موقعیت برجسته ژئوپلتیک ایران، حواس غرب به این سمت جلب شده است، اما نباید از مشکلات درونی خودمان غفلت کنیم.

وی با بیان اینکه آزادی برای یک کشور مانند آب حیات است، اضافه کرد: اگر در کشوری استعدادهای مردم بخواهد شکوفا شود باید زمینه ظهور آن فراهم شود و شهید مطهری نیز با اشاره به حق طبیعی انسان‌ها معتقد است که آن‌ها استعدادهایی دارند و در برابر آن از حقوقی برخوردار هستند و تنها زمانی می‌توانند توانایی خود را بالفعل کنند که در شرایطی آزاد زندگی کنند.

لاریجانی افزود: در عدالت مسئله آزادی رشد مطرح است، در حالی که در هر دوره‌ای تعریف‌هایی درباره عدالت صورت می‌گیرد اما عدالت آن است که همه انسان‌ها در یک جامعه بتوانند استعدادهای خود را شکوفا کنند. وی افزود: دولتی می‌تواند ادعا کند مدینه عادله به وجود آورده است که زمینه‌های بالفعل شدن استعداد‌ها را فراهم کند و این امر ضمن آنکه در سایه آزادی رخ می‌دهد، نیازمند بسترسازی دولت برای تحقق آن است. برای گردش نخبگان در کشور باید فضای آزاد سیاسی وجود داشته باشد، زیرا اگر حکومتی ساختار غیرقابل انعطافی داشته باشد، اجازه ورود به نخبگان نمی‌دهد و در واقع قبیله‌سالار است؛ هر چند اگر هم از نخبگان استفاده کند، دسته دوم هستند.

لاریجانی با بیان اینکه در برخی برهه‌ها به بهانه ایجاد امنیت، آزادی را محدود می‌کردند، گفت: پس از انقلاب نیز چنین شرایطی به وجود آمد، مثلا هر زمان نزدیک انتخابات می‌شود انواع و اقسام بداخلاقی‌ها رخ می‌دهد و افراد یکدیگر را به باد فحش و ناسزا و تهمت و افترا می‌گیرند و انتخابات را که میوه شیرین آزادی و دموکراسی است به کام مردم تلخ می‌کنند. وی ادامه داد: چنین کارهایی ذهن جامعه را خسته می‌کند، زیرا اگر آزادی فکر وجود دارد، باید برای بیان تفکرات باشد و نه زیر پا گذاشتن ارزش‌ها.

رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس به دیدگاه شهید مطهری در مورد حدگذاری برای آزادی در جامعه اشاره کرد و گفت: شهید مطهری معتقد بود آزادی را وقتی می‌توان محدود کرد که سایر ارزش‌ها را از توازن نیندازد.

رئیس هشتمین مجلس شورای اسلامی در ادامه افزود: مشکلی که در برخی دوره‌های مختلف در کشور به وجود آمده این است که از آزادی به خوبی صیانت نشده و در برهه‌هایی دچار افراط و تفریط و جاروجنجال شده‌ایم. وی با تاکید بر اینکه آزادی برای رشد فکری است و نه حقه‌بازی، اضافه کرد: عده‌ای فکر می‌کنند با استفاده از فضای آزاد باید افکار خود را با حقه‌بازی به جامعه عرضه کنند و این آفت بزرگی است، زیرا فریبکاری خیانت به کشور است.

رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس با بیان اینکه گروه‌ها در فضای آزاد باید به صراحت و روشنی حرف بزنند، گفت: گاهی می‌بینیم برخی افراد چنان از ولایت فقیه حرف می‌زنند و خود را طرفدار آن نشان می‌دهند که در سابقه‌شان چنین چیزی دیده نمی‌شود و با این پدیده تاکتیکی برخورد می‌کنند.

لاریجانی با ذکر این نکته که نمی‌خواهم نسبتی به کسی بدهم، یادآور شد: روراست بودن با مردم از همه چیز مهم‌تر است و در صورتی که تمایل داریم از آزادی صیانت کنیم، باید با آن‌ها روراست باشیم. وی ادامه داد: زمانی برخی از افراد که در کشور از نظر سیاسی یا اقتصادی گرایش‌های چپ داشتند، اکنون در منتهی‌الیه راست حرکت می‌کنند، ‌ در حالی که رجال سیاسی نباید این قدر تلوّن داشته باشد و در صورتی که نظرشان را عوض کرده‌اند، باید صراحتاً به مردم بگویند.

لاریجانی گفت: رجال سیاسی نمی‌توانند هر روز در هاله‌ای قرار بگیرند، زیرا باعث می‌شود شرایط کشور از توازن خارج شود و در این شرایط دسته‌بندی‌ها معلوم نیست که افراد از کدام تفکر حمایت می‌کنند. وی افزود: لوازم آزادی و دموکراسی آن است که افراد حرف خودشان را به درستی بزنند و در زَروَرَق‌‌های دروغین نپیچند، زیرا این‌ها فریبکاری است هر چند شاید خودشان ندانند.

لاریجانی در انتها اضافه کرد: اگر بخواهیم از پارلمان و آزادی فکر در کشور صیانت کنیم، باید قبول کنیم داشتن اخلاق درست در این زمینه و رعایت حقوق دیگران لازم است، زیرا در صورت انجام چنین رفتاری می‌توانیم مدعی صیانت از حقوق مردم باشیم، چرا که زمانی که برای رسیدن به جایگاهی حاضر شویم با هر تهمتی رقیب خود را از میدان خارج کنیم، نمی‌توان چنین ادعایی داشت.