واتیکان پس از ۷۰ سال افشا کرد؛ راز سکوت پاپ هیتلر درباره کشتار یهودیان

ترجمه: بابک واحدی
۱۵ اسفند ۱۳۹۰ | ۱۸:۱۳ کد : ۱۹۰۴ تاریخ جهان
واتیکان پس از ۷۰ سال افشا کرد؛ راز سکوت پاپ هیتلر درباره کشتار یهودیان
تاریخ ایرانی: برای نخستین بار مجموعه‌ای از اسناد محرمانه آرشیو واتیکان در معرض دید عموم قرار داده شده است. این نمایشگاه به مناسب جشن چهلمین یادبود تاسیس آرشیو مخفی واتیکان از سوی پاپ پل پنجم در موزه کاپیتولینی رم از تاریخ یکم مارس تا سپتامبر ۲۰۱۲ برگزار می‌شود. اسناد این مجموعه که بالغ بر ۱۰۰ نامه و مدرک را در بر می‌گیرند، حقایق بسیاری را در رابطه با تاریخ طولانی واتیکان برملا می‌سازند. در میان مدارک به نمایش گذاشته شده می‌توان به امضای افراد سر‌شناسی چون گالیله، دانشمند و مخترع سر‌شناس ایتالیایی در سده‌های ۱۶ و ۱۷ میلادی و جیان لورنزو برنینی، هنرمند ایتالیایی و بسیاری دیگر برخورد. از سوی دیگر مدارک بحث‌برانگیز بسیاری هم در این میان دیده می‌شوند، از جمله خلاصه‌ای از گزارش دادگاه محکومیت جوردانو برونو، کشیش و فیلسوف و کیهان‌شناس ایتالیایی، که به سبب عقاید مخالف با تعلیمات کلیسای کاتولیک به حکم دادگاه تفتیش عقاید و با موافقت پاپ کلمنت هشتم در ۱۹ فوریه ۱۶۰۰، درحالیکه هنوز توبه نکرده بود و جامه‌ای بر تن نداشت و دهانش را بسته بودند، در میدان گل‌های شهر رم زنده زنده سوزانده شد. به همین دلیل برخی او را نخستین شهید علم می‌دانند.

 

قسمتی از حکم مرگ او بدین شرح بود: «زندانی بی‌دین، هنوز از اندیشه‌های نوپردازانه خود دست برنداشته و همچنان بی‌توبه و سرکش و خودسر باقی مانده است. از این‌رو، حکم می‌شود که وی به دست دادگاه غیرمذهبی و حاکم رم سپرده شده تا به مجازاتی که شایسته اوست، برسد.» ۹ نفر از کاردینال‌ها این حکم را امضا کردند. گفته شده هنگامی که حکم خوانده شد، برونو به دادرسان چنین گفت: «شما ای داوران، می‌پندارم از دادن این حکم بیشتر در هراسید تا من از شنیدن آن!»

 

در میان نامه‌های این مجموعه نامه‌ای از ماری آنتوانت، آخرین ملکه پیش از انقلاب کبیر فرانسه که مردم فرانسه به شدت از او بیزار بودند و سرانجام گرفتار تیغ گیوتین انقلابیون شد، دیده می‌شود. او این نامه را از زندان نوشته بود.

 

یکی دیگر از نامه‌های جنجال‌برانگیز این مجموعه هم نامه‌ای متعلق به سال ۱۵۳۰ است که در آن ۸۱ نجیب‌زاده انگلیسی به لحنی تهدیدآمیز از کلیسای کاتولیک و پاپ خواسته‌اند ازدواج پادشاه هنری هشتم با همسر اولش را باطل اعلام کند تا او بتواند با اَن بولِین وصلت کند.

 

اما مهم‌ترین اسناد در این میان مربوط به پاپ پیوس دوازدهم است که در سال ۱۹۳۹ به مقام پاپی رسید و به سبب آنکه در بحبوحه جنگ‌ جهانی دوم پاپ بود، متهمش می‌کنند که به اندازه کافی با هیتلر مخالفت نکرده و حتی برخی می‌گویند با حکومت نازی همکاری‌ها و موافقت‌هایی هم داشته، به‌ همین سبب او را «پاپِ هیتلر» می‌خوانند. او متهم است که چشم خود را بر روی کشتار یهودیان در اروپا، از جمله حبس ۲۰۰۰ یهودی ایتالیایی در منطقه ممنوعه رم در سال ۱۹۴۳ بسته است. این یهودیان بعد‌ها به اردوگاه‌های مرگ، مثل آشویتس، فرستاده شدند و تنها اندکی از آن‌ها نجات یافتند.

 

واتیکان تاکنون از انتشار هرگونه سند و مدرکی در رابطه با دوران پاپ پیوس دوازدهم خودداری کرده است، آن هم علیرغم درخواست‌های جوامع یهودیان و محققان و مورخانی که او را به یهودستیزی متهم می‌سازند. اما در اقدامی تاریخی و بی‌سابقه، ۷ سند مربوط به این دوران در میان مدارک این مجموعه وجود دارند؛ مدارکی که کم‌ و بیش پاپ پیوس را از اتهاماتش تبرئه می‌سازند.

 

حالا می‌دانیم که وی در سال ۱۹۴۱ یک مقام واتیکان، یعنی فرانچسکو بورگنگینی دوکا، را مأمور می‌کند که به هفت اردوگاه زندانیان در جنوب ایتالیا سرکشی کند. در سال ۱۹۴۲ هم یک خاخام و یک دکتر که در یکی از اردوگاه‌ها محبوس بودند در نامه‌ای بابت لباس‌هایی که پاپ برای زندانیان فرستاده از او تشکر می‌کنند. اما مهم‌ترین سند نامه‌ای متعلق به اکتبر ۱۹۴۴ است، یعنی پس از آنکه ایتالیا توافق آتش‌بس با متفقین را امضا کرده و تغییر موضع داد. در این نامه چندین زندانی سابق مراتب شکرگزاری و قدردانی خود را نسبت به توجه و مهربانی پاپ ابراز می‌کنند. در این نامه که به آلمانی نوشته شده، می‌خوانیم: «در حالی که در تقریباً تمام کشورهای اروپایی ما را کشته، محبوس و تهدید به مرگ می‌کردند، به این بهانه که یهودی هستیم، اعلیحضرت نه تنها هدایای با ارزش و سخاوتمندانه‌ای برای ما می‌فرستادند... بلکه پدرانه نسبت به سلامت جسمانی و روحانی ما توجه نشان می‌دادند.»

 

اما باید توجه داشت که این ۷ سند به دقت از طرف مقامات کلیسای کاتولیک انتخاب شده‌اند، به این مقصود که پاپ پیوس را از اتهامات تبرئه کنند. کلیسای کاتولیک بار‌ها ادعا کرده است که پاپ پیوس به یهودیان بسیاری پناه داده و آن‌ها را در کلیسا‌ها و صومعه‌ها مخفی کرده بود و به ادعای آن‌ها به این خاطر از هیتلر انتقاد نکرده است که می‌ترسیده موجبات خشونت و برخوردهای غیرانسانی و سختگیرانه بیشتری را فراهم سازد.

 

اما این تنها هفت مدرک از میان ۲ میلیون مدرکی است که از دوران پاپ پیوس از سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۵۸ در بایگانی محرمانه واتیکان وجود دارند و باعث نخواهد شد که دانشمندان، مورخان و جوامع یهودی دست از اصرار خود برای انتشار این اسناد بردارند. سرجیو پاگانو، سرپرست بایگانی محرمانه واتیکان وعده داده است که ظرف «۱ یا ۲ سال آینده» کلیه مجموعه در دسترس عموم قرار بگیرد، اما در ‌‌نهایت تصمیم با پاپ فعلی، بندیکت شانزدهم است. از سوی دیگر تصمیم پاپ بندیکت، که خود اصلیت آلمانی دارد، برای تسریع پروسه قدیس شدن پاپ پیوس خشم بسیاری را برانگیخته است. یهودیان خواهان آن هستند که این پروسه تا زمانی که تمام مدارک مربوط به دوران جنگ جهانی دوم بررسی نشده‌اند، متوقف شود.

 

 

منابع:

 

Telegraph

Daily mail

کلید واژه ها: واتیکان یهودیان هولوکاست


نظر شما :