ردپای کا.گ. ب در مرگ آلبر کامو
روزنامهٔ ایتالیایی «کوریه دلاسرا»، طیِ چند روز ِگذشته در سلسله مقالههایی با نام بردن از دو شاهد به نامهای «جووانی کاتلی» و «ماریا زابراناوا» از اسنادی حرف زده که نشان میدهند ردپای کا. گ. ب. در مرگِ این نویسندهٔ فرانسویِ الجزایریالاصل و برنده نوبلِ ادبیات ۱۹۵۷ دیده میشود.
تمامِ این سالها دوستان و نزدیکانِ آلبرکامو یکصدا از حادثهٔ تصادفی حرف میزدند که در ۴ژانویهٔ ۱۹۶۰ در جادهٔ لورمان رخ داد و طی آن اتومبیلِ او از جاده منحرف شد. او بههمراهِ دوست و ناشر آثارش، میشل گالیمار، راهیِ «کوت دآزور» در جنوب فرانسه بودند؛ کامو همانجا در دم جان باخت و میشل گالیمار چند روز بعد بر اثر شدتِ جراحات جانش را از دست داد.
در نیم قرنِ اخیر هرگز کسی پیگیرِ دلیلِ دیگری برای مرگ او نبود و همه به صورتجلسهٔ ادارهٔ پلیس فرانسه بسنده کرده بودند. اما حالا روزنامهٔ «کوریه دلاسرا» از ملاقاتی خبر داده که میان یک استاد دانشگاه به نام جوانی کاتلی و ماریا زابراناوا رخ داده است که همسرِ شاعرِ فقیدِ چک یان زابرانا است. در این دیدار دو طرف حرفهایی مطرح کردهاند که علامتِ سؤالِ بزرگی جلوی مرگ آلبر کامو میگذارد.
بحثِ این دو بر سر مجلهای است بهنام «همهٔ یک زندگی» که از سوی همسر زابرانا بهپاس زحمات و خدمات ادبیِ او منتشر میشود و متمرکز بر ترجمهٔ آثارش به روسی و انگلیسی است؛ بحثِ این دو پیش رفته و بر اساسِ اطلاعاتِ دو نفر منجر به یافتنِ بخش ترجمهنشدهای از کتابی دربارهٔ کامو بهقلم یان زابرانا شده است. کاتلی به بخشی حذفشده و ترجمهنشده از این کتاب اشاره کرده که سرانجام ماریا زابراناوا آن را یافته و روزنامهٔ «کوریه دلاسرا» آن را منتشر کرده است: «چیزهای بسیار عجیبی از فردی شنیدهام که چیزهای بسیاری میداند و منابعِ بسیار مطلعی دارد؛ بهنظر او، حادثهای که در سالِ ۱۹۶۰ بهقیمت جانِ آلبر کامو تمام شد از سوی سرویسِ جاسوسیِ اتحاد جماهیر شوروی ترتیب داده شده بود. آنها جوری به لاستیکِ ماشین آسیب زده بودند تا وقتی سرعتِ حرکتِ ماشین بالا میرود، چرخ سوراخ و پارهپاره شود. این دستور شخصاً از سوی وزیر شپیلوف در واکنش به مقالهای بهقلمِ کامو در مارس ۱۹۵۷ در مجلهٔ «فرانک تیرور» صادر شد که در آن به وزیر امور خارجهٔ شوروی حمله کرده بود. در آن مقاله کامو بهصراحت از نقشِ دیمیتری شیپلوف در حوادثِ لهستان نام میبَرَد...»
این گفتوگوی محرمانه بین زابرانا و فرد ناشناس در سالِ ۱۹۸۰، سه سال پیش از مرگ یان زابرانای اهلِ چک و بیست و سه سال پس از حملهٔ کامو به «کشتارهای شیپلوف» انجام شده بود. یک سال پس از نام بردنِ کامو از شیپلوف در موردِ ماجراهای کشتارِ سربازان و افسرانِ لهستانی بهدستورِ استالین و نقش قابل توجه دیمیتری شیپلوف در این ماجرا، نویسندهٔ «بیگانه» و «طاعون» بهصورتِ علنی به حمایت از بوریس پاسترناک، نویسندهٔ «دکتر ژیواگو» و مخالف شوروی هم پرداخته بود.
«کوریه دلاسرا» در پایانِ مطلب اینگونه نتیجه میگیرد: «شواهدی کافی وجود دارد که مسکو دستورِ قتلِ کامو را صادر کرده، آن هم به صورتی بسیار حرفهای توسط عواملِ کا. گ. ب.»
نظر شما :