تخریب خانه‌های تاریخی به حکم قانون!
آیا در دیگر کشورهای دنیا هم همینگونه است، آیا همه جای دنیا خانه‌های تاریخی را به اسم بافت فرسوده تخریب می‌کنند و جای آن آپارتمان‌های بلند مرتبه می‌سازند؟ این سوال‌ها را با داریوش شهبازی، تاریخ‌نگار و محقق تاریخ تهران مطرح کردیم، شهبازی در پاسخ می‌گوید: «در همه کشورهای اروپایی از شهرهای بزرگ تا روستاهای دور افتاده هیچ مالکی حق تخریب یا تغییر نمای ساختمان خود را بدون اجازه شهرداری ندارد، قوانین شهرداری‌ها هم در رابطه با محافظت از ساختمان‌های تاریخی و منطبق با معماری گذشته آن مناطق به شدت سخت گیری می‌کند و مالک تنها اجازه تغییر و نوسازی درون ساختمان را دارد که این کار هم باید بدون آسیب رساندن به نما و ظاهر بیرونی بنا انجام شود.»
شهبازی می‌افزاید: «در شهرهایی مانند پاریس و لندن سختگیرانه‌ترین قوانین در این باره لحاظ می‌شود، به همین دلیل است که این دو شهر از زیبا‌ترین و به یادماندنی‌ترین شهر‌ها برای گردشگران است، علاوه بر این در روستاهای دور افتاده ولز و اسکاتلند هم حتی قوانین برای حفظ هویت تاریخی شهر‌ها و روستا‌ها به شدت رعایت می‌شود.»
بر اساس گفته‌های این محقق تاریخ تهران بر اساس قوانین در کشورهای اروپایی هرگونه تغییر و دستبرد در پی و نمای ساختمان‌ها حتی خانه‌های معمولی برابر قانون خلاف است و مالک تنها اجازه تغییر در درون ساختمان را دارد، شهبازی در ادامه با اشاره به تخریب بافت‌ها و خانه‌های تاریخی تهران می‌گوید: متاسفانه در کشور ما اما اینگونه نیست، نه شهرداری و مسئولان اهمیتی برای هویت و ظاهر شهر قائل هستند و نه مالکان دغدغه این کار را دارند، به همین دلیل نیز هر روز بخش‌های بیشتری از بافت‌ها و خانه‌های تاریخی کشور تخریب و نابود می‌شود و جای آن ساختمان‌های بی‌هویت و بد منظره ساخته می‌شود.
شهبازی در ادامه تاکید می‌کند: قوانین سخت‌گیرانه دراین باره در کشورهای اروپایی حتی معمولی‌ترین بنا‌ها و ساختمان‌ها را نیز شامل می‌شود در کشور ما ولی زیبا‌ترین ساختمان‌ها با معماری‌های بی‌نظیر به دلیل نبود قوانین حفاظتی و دغدغه تخریب می‌شود.
این کار‌شناس تاریخ و تاریخ‌نگار تهران با ابراز امیدواری از پایان دوران گذار بی‌توجهی و تخریب بافت‌های تاریخی روزی را آرزو می‌کند که اهمیت و لزوم حفظ بافت تاریخی هر شهر جزو دغدغه همه شهروندان و مسئولان شود، و متذکر می‌شود: البته امیدوار هستم بعد از پایان این دوران گذار و فرا رسیدن این روز چیزی از خانه‌های تاریخی باقی مانده باشد.
همانگونه که داریوش شهبازی نیز در این گفت‌و‌گو تشریح کرد، حفظ بافت‌ها و ساختمان‌های تاریخی در کشورهای اروپایی موجب آن شده است شهر‌ها و روستاهای این کشور‌ها هویت و نمای خاص خود را داشته باشند، به گونه‌ای که هر بیننده‌ای با دیدن یک نما از این شهر‌ها می‌تواند محل آن را حدس بزند. بافت قدیم شهری و روستایی در ایران نیز پیش از این ویژگی‌هایی اینچنین داشت، بادگیرهای یزد، دیوارهای سرخ رنگ بنا‌ها در ابیانه، خانه باغ‌های شیراز و...هر کدام مشخصه‌ای بارز برای معرفی این شهر‌ها بود. هم اکنون اما جای آن‌ها را خانه‌ها و آپارتمان‌های بی‌هویتی گرفته است که هیچ گونه جذابیت بصری و معمارانه‌ای در آن‌ها وجود ندارد.
تخریب بافت‌ها و خانه‌های تاریخی و جایگزینی آن با آپارتمان‌ها موجب شده است که نمای اغلب قریب به اتفاق شهر‌ها و حتی روستاهای ایران به هم شبیه باشد، حالا با دیدن عکس یا نمایی از یک شهر به سختی می‌توان محل آن را حدس زد.
منبع: خبرگزاری میراث فرهنگی
نظر شما :